Thơ Thái Bá Tân

Nhân meBive post bài thơ Mắng con, tinh thần thơ mới thức tỉnh , thích thơ và đặc biệt kính trọng bác Thái Bá Tân nên mở ra mục này để post dần...

Nhân sáng nay đọc tin 30 tàu cá Trung Quốc xếp hàng rầm rộ đổ ra biển và tiến vào ngư trường tại khu vực Đảo đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam và sẽ "tác nghiệp" ở đấy 20 ngày lại thấy lo quá...Trường Sa liệu có còn của VN nữa hay không???


NÓI VỚI CHÁU RỂ
Người viết: Thái Bá Tân


1
Mày rót bác cốc nước,
Rồi bác nói điều này.
Năm ngoái bác phản đối,
Không cho cháu lấy mày.

Vì sao ư? Đơn giản
Vì mày là công an.
May, giờ bác vẫn thấy
Mày ngoan, hoặc còn ngoan.

Công bằng ra mà nói,
Công an cũng chẳng sao.
Hơn thế, còn cần thiết,
Nhưng chẳng hiểu thế nào

Giờ lắm đứa tệ quá,
Đạp vào mặt người ta,
Còn giở các trò bẩn,
Đánh đập cả đàn bà.

Giả sử, mai “dự án”
Nó cướp đất nhà mày,
Mày có để lặp lại
Vụ Vân Giang gần đây?

Vợ mày đang có chửa.
Bác mừng cho chúng mày.
Nếu có đứa đạp nó,
Mày sẽ nghĩ sao đây?

Lại nữa, bác bị bắt,
Mày cứ nói thật lòng,
Người ta bảo mày bắn,
Mày có bắn bác không?

Mà bác thì mày biết,
Như mấy lão nông dân,
Làm sao mà “thù địch”,
Mà “phản động”, vân vân.

Nói thật cho mày biết,
Bác yêu đất nước này,
Người Vân Giang cũng vậy,
Hơn gấp vạn chúng mày.

Vứt mẹ cái khẩu hiệu
Còn đảng là còn mình.
Thế mai kia đảng chết,
Không lẽ mày quyên sinh?

Bác là người ngoài đảng.
Mày vào đảng, không sao,
Miễn là mày thực sự
Vì quốc dân, đồng bào.

Mày thừa biết chúng nó,
Cái bọn “vì nhân dân”
Đang ăn cướp trắng trợn,
Pháp luật chúng đếch cần.

Sống ở đời, cháu ạ,
Có nghề mới có ăn.
Làm công an cũng được,
Nhưng phải nhớ vì dân.

Mà dân là bố mẹ,
Là bác, là vợ mày.
Chứ mày nghe bọn xấu
Làm ngược lại là gay,

Là có tội, cháu ạ.
Chưa nói chuyện ở đời
Có cái luật nhân quả,
Tức là luật của trời.

Nhân tiện đây bác kể,
Chỗ bác cháu thân tình,
Một câu chuyện của Phật,
Cháu nghe mà ngẫm mình.

2
Có nhân thì có quả.
Đó là luật của Trời.
Cũng là luật của Phật,
Ứng nghiệm với mọi người

Một lần, khi giảng pháp,
Với tôn giả, sư thầy,
Phật Thích Ca đã kể
Một câu chuyện thế này.

Có một con bò nọ,
Nhân khi vắng người chăn,
Đã xuống ăn ruộng lúa
Của một người nông dân.

Ông này rất độc ác,
Tức giận, mắng con bò:
“Tao vất vả, nhịn đói,
Mà mày thì ăn no.

Mày phải trả giá đắt.
Tao sẽ cắt lưỡi mày,
Để mày phải ghi nhớ
Không ăn lúa từ nay.”

Nói đoạn, ông cắt lưỡi
Con bò này đáng thương.
Nó không hiểu, nghĩ lúa
Là loại cỏ bình thường.

Còn ông nông dân ấy
Sau sinh ba người con,
Tất cả đều khỏe mạnh,
Cả thể xác, tâm hồn.

Có điều cả ba đứa
Không ai hiểu vì sao
Câm, suốt ngày lặng lẽ,
Không nói được tiếng nào.

Các thầy thuốc bất lực.
Ông bố thì buồn lo.
Và rồi ông chợt nhớ
Chuyện xưa cắt lưỡi bò.

Giờ hối thì đã muộn.
Ở lành thì gặp hiền.
Sống ác thì gặp ác.
Mọi cái có nhân duyên.

“Đời là thế, - Phật nói. -
Xưa nay chưa có người
Thoát được luật nhân quả.
Bởi đó là Luật Đời.”

Hà Nội, 8. 7. 2012

Ðề: Thơ Thái Bá Tân

200 bài châm ngôn, đã chữa hoàn chỉnh
Người viết: Thái Bá Tân



THAY LỜI TỰA

Chẳng qua buồn, rỗi việc,
Viết mấy bài châm ngôn,
Đọc vui nhân dịp Tết -
Quả không dám dạy khôn.

Nhiều ý của người khác,
Toàn các bậc uyên thâm,
Chép lại, mong bạn đọc
Phần nào bớt lỗi lầm.

Bản thân tôi, nói thật,
Dẫu viết sách dạy đời,
Còn lâu mới hoàn hảo.
Đơn giản - tôi là người.

Châm ngôn, thơ mộc mạc,
Thậm chí chẳng là thơ -
Kinh nghiệm của đầu bạc,
Tích lũy tự bao giờ.

Quan trọng của châm ngôn
Là nhớ để áp dụng.
Đừng như bà cụ non,
Đọc để phán sai đúng.

Có người đọc và biết
Nghìn câu châm ngôn hay.
Biết mà không áp dụng,
Hỏi ích gì điều này?

Sống, làm theo châm ngôn,
Chắc chúng ta thành thánh.
Nhưng thánh, thiếu chất người,
Vô tri và giá lạnh.

Người viết tập thơ này
Từng ngô nghê, lầm lạc.
Giờ cũng chẳng khá hơn,
Có điều theo kiểu khác.


Phần Một:

1
Cây ngay thường chết đứng,
Dây leo chẳng hề gì.
Đó cũng là sự thật,
Tin hay không thì tùy.

2
Ai cũng biết kim cương
Vì hiếm mà giá trị.
Nếu kim cương có nhiều
Ắt sẽ không còn quí.

3
Mọi cái ở trên đời
Đều có tính so sánh.
Nếu không có mặt trời,
Vàng sẽ không lấp lánh.

4
Nhiều khi, kể cũng lạ,
Rằng đời cũng cần buồn.
Vì đời mà vui quá,
Đời sẽ thành rất buồn.

5
Muốn xây nhà, trước hết
Phải làm móng, đổ nền.
Xưa nay ai có thể
Túm tóc mình kéo lên?

6
Không hề có khái niệm
Bất hạnh hoặc không may,
Chỉ có cách nhìn nhận
Tiêu cực về điều này.

7
Biết nơi mình đang đứng
Là quan trọng, dẫu sao
Cái thực sự quan trọng:
Biết mình đi hướng nào.

8
Ở đời, hỏi có gì
Hơn lòng thương, lẽ phải?
Mọi cái sẽ qua đi,
Chỉ tình người ở lại.

9
Bắt đầu từ việc dễ,
Phải từ từ, vừa vừa:
Ai, một tay, có thể
Nâng cả hai quả dưa?

10
Giúp thành công, xin có
Một bí quyết nho nhỏ:
Làm những việc bình thường
Bằng say mê phi thường.

11
Người lạc quan luôn thấy
Cơ hội trong khó khăn.
Người bi quan cằn nhằn
Khó khăn trong cơ hội.

12
Không phải ai cũng biết
Cái nghịch lý thế này:
Muốn giữ chặt hạnh phúc
Thì cần phải nới tay.

13
Theo qui luật vật lí:
Cho thì sẽ không còn.
Theo qui luật từ thiện:
Cho - mình sẽ nhiều hơn.

14
Chưa có cái ta mong,
Đừng buồn, đừng đau khổ.
Hãy biết vui, yên lòng
Với cái ta đang có.

15
Có thể ta không thắng,
Nhưng phải đấu đến cùng.
Có thể không thành công,
Nhưng phải luôn có gắng.

16
Lời nói và thời gian -
Phải suy đi, tính lại,
Vì cả hai cái này
Không thể nào lấy lại.

17
Gặp khó khăn, mất mát,
Bất cứ với điều gì,
Đừng tìm một lối thoát,
Mà tìm một hướng đi.

18
Chúng ta có thể ghét
Những người mình đã yêu.
Không ta không thể yêu
Những người mình đã ghét.

19
Môt khi anh có thể
Không coi trọng chính mình,
Thì làm sao người khác
Không xem thường, không khinh?

20
Giá trị một món quà
Không ở lớn hay nhỏ,
Mà ở cách người ta
Nói và đưa tặng nó.

21
Tai họa thường bắt đầu
Bằng một cơn cuồng giận,
Và kết quả về sau
Là nỗi buồn hối hận.

22
Những gì mình sắp nói,
Phải suy nghĩ thật lâu.
Không thật cần, đừng nói
Những gì nghĩ trong đầu.

23
Suy cho cùng, ở đời,
Thành công lớn hơn cả
Là biết tự đứng lên
Sau mỗi lần vấp ngã.

24
Làm quen với một người
Thường nhanh và không khó,
Nhưng phải mất cả đời
Để quên đi người đó.

25
Nói câu “Anh yêu em!”
Chỉ vài giây, tuy vậy,
Ta phải mất cả đời
Để chứng mình điều ấy.

26
Con tiêu tiền bố mẹ
Coi như chuyện đương nhiên.
Hiếm khi thấy bố mẹ
Ngửa tay xin con tiền.

27
Con người phải buồn đau
Cô đơn và quẫn bách,
Vì thay cho xây cầu,
Họ xây tường ngăn cách.

28
Chúa Jesus từng dạy:
“Thiên đường ở trong ta.
Cũng trong ta - địa ngục”.
Vậy còn tìm đâu xa?

29
Chúng ta ai cũng chết
Chỉ duy nhất một lần,
Vì vậy phải cố gắng
Để chỉ chết một lần.

30
Cái để đo đời người
Là tư tưởng, hành động,
Chứ không phải là lời
Hay thời gian đã sống.

31
Cuộc đời là cuốn sách
Phải đọc chậm, dần dần,
Vừa đọc vừa suy ngẫm,
Vì chỉ đọc một lần.

32
Khi sống chỉ vì mình
Cốt được no, thoải mái,
Tức là ta thành thừa
Với những người còn lại.

33
Thảm họa của tuổi già
Không phải do ta già,
Mà vì không muốn trẻ,
Nên ta thành người già.

34
Đời thực sự đáng sống
Khi biết sống vì đời.
Người thực sự người tốt
Khi biết sống vì người.

35
Khi bạn muốn điều gì,
Thì đừng chờ điều ấy.
Hãy chủ động đi tìm -
Có tìm ắt có thấy.

36
Nụ cười mang hạnh phúc
Cho những người xung quanh.
Nụ cười mang hạnh phúc
Chủ yếu cho chính anh.

37
Thú vui và công việc,
Ai cũng có - Và người
Biết kết hợp thành một,
Mới hạnh phúc suốt đời.

38
Ta không biết có gì
Trước khi đánh mất nó,
Cũng không biết cần gì
Cho đến khi ta có.

39
Thời nào và ở đâu
Người già cũng cau có,
Chê các thế hệ sau
Không giỏi, tốt như họ.

40
Trái đất mà hình vuông,
Đường không nghiêng, chắc chắn.
Nhưng rất tiếc, nó tròn,
Nên phải đi cẩn thận.

41
Keo kiệt là không tốt.
Điều ấy đúng, khỏi bàn,
Ngoại trừ một trường hợp,
Là keo kiệt thời gian.

42
Ai không muốn mất bạn,
Xin hãy nhớ điều này:
Cứ cho, nếu có thể,
Hỏi vay, không cho vay.

43
Mọi việc không vô cớ,
Vậy đừng quên điều này:
Trong cái may có rủi,
Trong cái rủi có may.

44
Càng sống, càng thấy đúng
Một chân lý hiển nhiên:
Cái gì cũng mua được,
Không ít thì nhiều tiền.

45
Điều này luôn vẫn đúng,
Mọi thời và mọi nơi:
Thời gian là thầy thuốc
Vĩ đại nhất trên đời.

46
Kiếm được tiền là khó,
Tiêu tiền khó hơn nhiều.
Muốn đánh giá ai đó,
Hãy nhìn cách chi tiêu.

47
Lo việc nghĩa - quân tử.
Lo việc lợi - tiểu nhân.
Quân tử càng quân tử,
Biết kiếm tiền khi cần.

48
Việc đã quyết là làm,
Đem hết sức mà làm.
Nhất định không trì hoãn,
Mà làm phải ra làm.

49
Con người, về bản chất
Là tham và vô ơn.
Nhờ học hỏi, từng trải,
Chuyện ấy mới đỡ hơn.

50
Hành vi của con người -
Ai dùng người nên nhớ -
Chi phối bởi hai điều:
Lòng tham và nỗi sợ.

51
Đời người không quá ngắn
Để nở một nụ cười.
Nhưng cũng không dài quá
Để suốt ngày ăn chơi.

52
Để sống vui, hạnh phúc,
Có tiền là rất cần.
Nhưng chỉ dừng ở đó,
Hạnh phúc mới một phần.

53
Hèn, đương nhiên là xấu,
Nhưng đôi khi cũng cần:
Nhẫn nhục lo việc lớn -
Gọi là hèn đại nhân.

54
Đường khó khăn không phải
Do cách núi, ngăn sông.
Khó ở chỗ ta ngại
Vượt núi và vượt sông.

55
Thú vị khi làm người
Còn nhiều cái chưa biết.
Động lực sống ở đời
Lại chính là cái chết.

56
Không ai được phép chọn
Bố mẹ và nơi sinh.
Bố mẹ càng nghèo khổ,
Càng yêu bố mẹ mình.

57
Không có chuyện mất nước.
Nước không mất bao giờ.
Chỉ mất quyền lãnh đạo
Của mấy thằng đầu cơ.

58
Mỗi nước, mỗi dân tộc
Có số phận như người.
Nước mà lãnh đạo xấu,
Người dân khổ suốt đời.

59
Chuyện quan tham, dân gian
Ở nước nào cũng có.
Lỗi không ở dân, quan,
Mà ở tại chế độ.

60
Chỉ người ít hiểu biết
Ai nói gì cũng tin.
Muốn có được chính kiến,
Phải luôn đọc, nghe, nhìn.

61.
Cứ lắng nghe người ta
Nói việc này, việc nọ.
Chỉ tin khi kiểm tra
Nói và làm của họ.

62
Không có gì dại hơn
Bằng biến người thành thánh,
Thành hình nộm cô đơn,
Buồn cười và bất hạnh.

63
Nước mà nhiều khẩu hiệu,
Tức là chẳng có gì.
Nước mà thờ lãnh tụ,
Tức là nước vứt đi.

64
Chưa từng nghe bao giờ
Rằng có nước, đại khái,
Dân tộc không anh hùng,
Quốc gia không vĩ đại.

65
Chưa có lãnh đạo nào
Tự nói mình không tốt,
Riêng việc tự khoe khoang
Chứng tỏ mình ngu dốt.

66
Mọi cái có giới hạn,
Chỉ duy nhất ở đời
Một cái không giới hạn -
Sự đểu cáng của người.

67
Khó có thể yêu nước
Khi không yêu quê nhà.
Làm sao yêu người khác,
Khi không yêu mẹ cha?

68
Có một điều thật lạ:
Thời gian vẫn trôi qua
Cả khi ta vội vã
Hay nằm lười ở nhà.

69
Dễ thấy vết bẩn nhỏ
Trên tấm kính trong phòng,
Thế mà nhiều khi khó
Thấy nó lớn và trong.

70
Nếu dân của một nước
Tất cả đều anh hùng,
Thì dân của nước ấy
Tất cả đều điên khùng.

71
Có thể không ai biết
Việc mình làm không hay,
Nhưng trời biết, mình biết -
Quan trọng ở chỗ này.

72
Ở một nước người tốt
Mà phải sợ kẻ gian,
Thì đạo đức nước ấy
Đang thối mục, suy tàn.

73
Sách tinh lọc kiến thức
Của bao đời xưa nay,
Do vậy học ở sách
Còn hơn học ở thầy.

74
Sao thế nhỉ, ở đời
Làm người tốt đã khó,
Lại còn bị chê cười
Và thường là đói khổ?

75
Bao giờ và thời nào
Người tốt cũng thua thiệt.
Người xấu được đề cao,
Lại giàu, ăn không hết.

76
Sống thật, dễ bị lừa,
Nhưng vẫn nên sống thật.
Ngay cả khi bị lừa,
Niềm tin đừng để mất.

77
Một người chết - Chắc gì
Anh ta từng đã sống.
Thực sự sống là khi
Con người yêu lao động.

78
Không ai tin đã khổ.
Khổ hơn - không tin ai.
Thiếu niềm tin, cuộc sống
Chỉ là sự kéo dài.

79
Chúng ta ngại thừa nhận
Một thực tế hiển nhiên,
Rằng người bạn tốt nhất
Cuối cùng, vẫn là tiền.

80
Anh kêu đời tráo trở.
Thì thế mới là đời.
Nếu mọi cái tốt đẹp,
Anh khó mà thành người.

81
Không chỉ là gánh nặng
Đè lên vai, tuổi già
Còn là kho kiến thức
Của mỗi một chúng ta.

82
Đối với người trẻ tuổi,
Các sai lầm trong đời
Thậm chí còn cần thiết,
Nếu không, khó thành người.

83
Ta vui hay ta khổ,
Đời vẫn cứ trôi qua
Theo cách riêng của nó,
Mà không thèm hỏi ta.

84
Nếu tất cả đều giàu,
Thì coi như nghèo hết.
Nếu tất cả giống nhau,
Xã hội coi như chết.

85
Cái hay của thiếu tiền
Là ta muốn có tiền.
Nó bắt ta làm việc
Cho đến khi thiếu tiền.

86
Như chờ sinh, bà mẹ
Muốn sinh con đúng ngày.
Cái gì đến sẽ đến,
Vội, chắc gì đã hay.

87
Có thể luật nhân quả
Chỉ là cái răn đời,
Nhưng nhờ luật nhân quả,
Người tốt hơn với người.

88
Không tin vào thần phật,
Khó tin vào chính mình.
Không tin vào trời đất
Là xúc phạm thần linh.

89
Khi đi về phía trước,
Phía mặt trời long lanh,
Tức là ta để lại
Bóng tối sau lưng mình.

90
Nếu có nghe ai nói
Một cộng một là ba,
Thì cũng đừng cãi vội.
Đó là chuyện người ta.

91
Đúng sai chỉ tương đối.
Nhiều cái đúng mà sai.
Khó phân biệt ranh giới
Giữa điên và thiên tài.

92
Chọn bạn nên cẩn thận,
Bỏ cũng thế, mà rồi
Xin có một lời nhắn:
Trẻ, bạn bè ít thôi!

93
Thật may: Ta không giàu.
May nữa: Ta phải chết.
May còn có buồn đau...
Vì sao? Ngẫm thì biết.

94
Đời vừa như con đĩ,
Vừa cô gái đáng yêu.
Anh muốn gì cũng được,
Cái gì nó cũng chiều.

95
Suy cho cùng, sống xấu
Cũng chẳng lợi hơn gì.
Cứ bắt chước Lão Tử,
Sống lành, sống vô vi.

96
Tu thân rồi tề gia,
Trị quốc, bình thiên hạ.
Nếu làm ngược, chúng ta
Tất sẽ gặp tai họa.

97
Câu “Khinh tiền, trọng nghĩa”
Rất chí lý, tuy nhiên,
Chí lý hơn nên nói:
“Trọng nghĩa, trọng cả tiền.”

98
Người ta nghiện, quả thế,
Chỉ toàn thứ đắng cay.
Ngẫm mà xem, có lẽ
Không ngẫu nhiên điều này.

99
Giàu cũng chẳng làm gì.
Danh cũng chẳng làm gì.
Vậy sống để làm gì?
Thực ra, chẳng làm gì.

100
Ai cũng sống vì mình,
Mà nên sống vì mình,
Rồi mới vì người khác,
Tức là cũng vì mình.

Ðề: Thơ Thái Bá Tân

Phần Hai:

1
Có thể không có trời,
Nhưng ta sống ở đời,
Để yên tâm, chắc chắn,
Ta nên tin có trời.

2
Bí quyết để có tiền
Là không chỉ kiếm tiền,
Mà còn biết tiêu tiền
Và luôn để dành tiền.

3
Không người nào có thể
Biết mọi cái trên đời.
Người cái gì cũng tốt
Thì chẳng còn là người.

4
Thật lạ, đời cũng cần
Thằng ngu, cô gái xấu.
Đời sẽ buồn một khi
Toàn thiên tài, hoa hậu.

5
Về già, con mới biết
Một chân lý hiển nhiên:
Bố mẹ nhận bão tố
Cho con cháu bình yên.

6
Trong các tội ở đời,
Lớn nhất - tội bất hiếu.
Tiếc, chỉ khi có con,
Điều này ta mới hiểu.

7
Nghèo không phải tội lỗi,
Nếu có thể, đừng nghèo.
Nhưng giàu mà phạm tội,
Nếu có thể, cứ nghèo.

8
Ai chưa từng bị đói,
Sẽ không biết mình no.
Người theo Ấn Độ giáo
Không nói: “Ngu như bò!”

9
Có thể với mọi người
Bạn là hạt cát nhỏ.
Có thể với ai đó
Bạn là cả cuộc đời.

10
Người ta có thể quên
Lời bạn nói sai trái,
Nhưng không bao giờ quên
Ấn tượng bạn để lại.

11
Một khi đã quyết định,
Thì phải bắt đầu ngay.
Không tìm cớ trì hoãn.
Bây giờ, ngay lúc này!

12
Không phải chuyện nhân quả,
Nhưng sự thật: Vốn thường,
Ai yêu thương nhiều quá,
Sẽ chết vì yêu thương.

13
Cuộc sống chỉ đáng sống
Khi biết sống vì đời.
Nghe có vẻ trống rỗng,
Nhưng đúng đến lặng người.

14
Không tin vào chính mình,
Rồi băn khoăn, lần lữa,
Tức là chưa bắt đầu,
Đã thất bại một nửa.

15
Anh có thể là người
Công tâm, can đảm nhất,
Cũng đừng trách những người
Không dám nói sự thật.

16
Đúng, tuy nghe nhàm chán:
Ta cho đời cái gì
Sẽ nhận lại cái ấy.
Lại tin không thì tùy.

17
Thường vẫn thế, ta buồn,
Khi mất mát, dù nhỏ.
Thế mà ta ít vui
Với cái ta đang có.

18
Saadi, ai cũng biết,
Đã chia ba cuộc đời
Để đọc, đi, và viết.
Phần còn lại - nghỉ ngơi.

19
Không có gì vô duyên
Bằng ăn tục, nói láo.
Không có gì hướng thiền
Bằng lao động sáng tạo.

20
Trời - lúc nắng, lúc mưa.
Người - lúc vui, lúc khổ.
Đừng quá thiếu, quá thừa.
Đừng quá lớn, quá nhỏ.

21
Khi ta sống hết mình,
Nghĩa là ta quên mình.
Tưởng không sống cho mình,
Nhưng lại sống cho mình.

22
Quân tử và tiểu nhân
Có một điều khác biệt:
Tiểu nhân lo miếng ăn,
Quân tử lo hiểu biết.

23
Bạn là một thế giới
Duy nhất, không giống ai,
Nhiều tầng như vũ trụ,
Bí ẩn như con bài.

24
Thực tài luôn là người
Cứ lặng lẽ làm việc.
Bất tài luôn là người
Cứ nằm dài than tiếc.

25
Sách - sản phẩm vĩ đại
Và quí nhất ở đời.
Không có sách, nhân loại
Không bao giờ thành người.

26
A friend in need
Is a friend in deed.
Bạn là để giúp nhau,
Chứ không phải giải sầu.

27
Bạn tốt chính là người
Thăm ta khi đau ốm
Hay khi ta ngồi tù.
Ngoài ra là bạn rổm.

28
Ở độ tuổi hai mươi
Mà bạn chỉ thích lười,
Thì hãy đem tuổi ấy
Bán đi, kiếm chút lời.

29
Đừng nói câu “Rất tiếc”
Với người mình đang yêu,
Giống như khi làm việc
Không kêu khó khăn nhiều.

30
Đàn ông không có vợ
Héo khô về tâm hồn.
Đàn bà không đẻ con
Héo khô về thể xác.

31
Napôlêông nói
Ông ta luôn thành công
Vì đã không do dự.
Bạn có làm thế không?

32
Không có gì biến mất,
Không có gì ngẫu nhiên.
Trăng lặn, trăng lại mọc,
Hết tiền, lại có tiền.

33
Việc gì cũng quan trọng -
Cày ruộng hay viết văn.
Miễn là làm thật tốt,
Miễn là phải chuyên cần.

34
Khi mới sinh, bạn khóc
Còn mọi người thì cười.
Mong bạn vui, lìa đời
Để lại nhiều tiếng khóc.

35
Ý nghĩa của cuộc sống
Luôn nằm trong lao động.
Còn nghỉ ngơi, vô lo
Chỉ khi ta xuống mồ.

36
Người có chí tiến thân,
Số phận sẽ dìu dắt.
Người ngồi ì, bất cần,
Số phận sẽ xếp đặt.

37
Nói thì lại nhàm chán:
Ta không thể thanh thản
Sống với quá khứ buồn.
Vậy vứt đi, vứt luôn!

38
Con người vốn bảo thủ.
Việc của mình, cứ khuyên.
Nghe hay không tùy họ,
Đừng áp đặt, thêm phiền.

39
Không ai sướng cả đời.
Không ai khổ cả đời.
Vậy vấn đề ở chỗ
Tùy cơ và tùy thời.

40
Con đường đến thành đạt,
Vừa ngắn, vừa an toàn,
Là học vấn, hơn thế,
Sống lại được thanh nhàn.

41
Đừng so người với ta,
Đừng so ta với người,
Vì được sinh ra đời,
Ai cũng là đặc biệt.

42
Ta viện đủ lý do,
Cùng một việc, một lúc
Để làm hoặc không làm,
Mà nghe đều thuyết phục.

43
Thôi ước mơ, hy vọng,
Nghĩa là ta ngừng sống.
Con người có thể bay,
Tiếc ta quên điều này.

44
Đừng hối tiếc, than khóc
Những việc buồn đã qua,
Hãy vui mừng: Phía trước
Tương lai đang chờ ta.

45
Shakespeare nói chí lý
Yêu thì yêu mọi người.
Tin thì tin vài người.
Ghét - không ghét ai cả.

46
Hãy chọn một mục đích,
Cố đeo đuổi, không rời,
Vì nó rất có thể
Là mục đích cả đời.

47
Sống không có mục đích,
Sẽ không có đam mê.
Cần có nơi nào đó
Để đi và để về.

48
Con người được sinh ra
Không phải để biến mất,
Mà để dấu chân mình
Trong lòng người, trên đất.

49
Bạn rất cần tự do
Để sáng tạo, hơn thế,
Để làm điều thiện tâm
Ở những nơi có thể.

50
Đừng làm phiền người khác,
Khi có thể tự làm.
Khi phần mình đã có,
Phần của người, đừng tham.

51
Khi bắt đầu công việc,
Phải luôn luôn lạc quan.
Còn nếu muốn bi quan,
Hãy chờ khi xong việc.

52
Dù chuyện gì xẩy ra,
Cũng tĩnh tâm để hiểu
Rằng cuộc sống chúng ta
Quả là điều kỳ diệu.

53
Lincohn đúng khi nói:
Ta thất bại ra sao
Không quan trọng bằng việc
Chấp nhận nó thế nào.

54
Đừng đổ lỗi số phận
Thất bại hoặc ưu phiền,
Phải thẳng thắn nhìn nhận
Một phần mình gây nên.

55
Tốt là khi lặng lẽ
Làm việc tốt cho đời.
Xấu là khi lặng lẽ
Lo bòn vét của đời.

56
Không biết thì cứ hỏi
Chẳng có gì đáng chê.
Ai không biết lắng nghe,
Không bao giờ biết nói.

57
Có thể bạn ngu dốt
Một chốc khi hỏi người.
Ai dốt, không dám hỏi,
Sẽ ngu dốt suốt đời.

58
Người khiêm tốn thực sự
Là người biết rõ mình,
Dám nói điều mình biết,
Dám nhận mình thông minh.

59
Bạn đã thử sức chưa,
Mà nói mình không thể?
Chưa bắt đầu, làm sao
Biết được khó hay dễ?

60
Đáng thương và ngu ngốc
Kẻ làm ác, mà rồi
Chẳng được tí lợi lộc,
Lại còn bị chê cười.

61
Cái tốt nhất ta có
Chính là lòng trung thành.
Sự kính trọng, thanh danh...
Mọi cái đều từ đó.

62
Lý trí giúp ta tránh
Những việc không nên làm.
Trái tim thì ngược lại,
Mách những việc cần làm.

63
Kẻ lười biếng không biết
Nghịch lý này của đời:
Chỉ những ai làm việc
Mới thực sự nghỉ ngơi.

64
Muốn hay không cũng vậy:
Quay lưng với mặt trời,
Rốt cục ta chỉ thấy
Cái bóng mình mà thôi.

65
Nếu thực sự ta hiểu
Người khác như hiểu ta,
Thì lỗi lầm của họ
Ta dễ dàng bỏ qua.

66
Ta miễn phí tiêu dùng
Những tháng năm trước mặt.
Nhưng năm tháng đã qua
Có giá, và rất đắt.

67
Thực sự có nhiều người
Lời đi trước ý nghĩ.
Nói, chẳng biết nói gì,
Đó là điều tối kỵ.

68
Phải lựa chọn quần áo
Hợp với tính cách mình.
Không được để quần áo,
Chi phối người thông minh.

69
Thường những người tuyệt vời
Uyên thâm và tuấn kiệt,
Dám thẳng thắn trả lời:
“Quả thật tôi không biết.”

70
Đọc mà không suy nghĩ
Chỉ lãng phí thì giờ.
Đọc mà không nhớ được
Do khi đọc hững hờ.

71
Không có sự nghiệp lớn,
Nếu mọi việc trơn tru.
Cuộc đời thường vẫn vậy,
Luôn có luật trừ bù.

72
Thất bại là bình thường,
Nhưng thất bại lớn nhất
Là không dám thử làm,
Và đó là sự thật.

73
Thấy điều gì chưa rõ,
Phải tìm hiểu đến nơi.
Thà suốt đêm không ngủ,
Hơn nghi ngờ suốt đời.

74
Con đường của thiên tài
Luôn gập ghềnh đá sỏi,
Con đường chưa có ai
Từng đi hay nghe nói.

75
Muốn thực sự hơn người,
Ta phải nhìn lên trời,
Vì khi ta nhìn xuống,
Ta thấy ta hơn người.

76
Cây mọc được xanh tốt,
Lại còn cho quả ngọt
Là nhờ ở dưới cây
Xác chết tích lâu ngày.

77
Sao không buồn cho được,
Khi sự thật vẫn là:
Chưa kịp học cách sống,
Cái chết đã chờ ta.

78
Kinh nghiêm là cái lược
Mà thiên nhiên, buồn sao,
Ban cho ta khi tóc
Đã không còn sợi nào.

79
Thành La Mã được xây
Không phải trong một ngày,
Nhưng phá nó, có thể
Trời chỉ mất vài giây.

80
Người bác sĩ đích thực
Của tâm hồn chúng ta
Lại chính là triết học
Chứ không phải thơ ca.

81
Dựa vào tài người khác,
Ta có thể uyên bác.
Nhưng muốn thành thông minh,
Phải dựa vào chính mình.

82
Của cải có thể mua
Bằng lao động trí tuệ,
Nhưng tiền bạc không thể
Mua được trí tuệ nào.

83
Trí tuệ không dùng lâu,
Như trái cây khô thối.
Nhưng trí tuệ gặp nhau
Sẽ lóe lên sáng chói.

84
Thà ngu dốt còn hơn
Thông minh mà độc ác.
Đặc tính của người ngu:
Chỉ thấy lỗi người khác.

85
Ai không biết tưởng tượng,
Không có cánh để bay.
Có cánh mà không bay
Là phí óc tưởng tượng.

86
Con đường của vinh quang
Luôn tiến lên phía trước,
Vừa hẹp, lại khó đi,
Nên không thể lùi bước.

87
Cuộc đời xưa và nay
Luôn khách quan, và nó
Không tốt, không xấu hơn
Như bản thân vốn có.

88
Người chỉ sống bằng tình,
Kết thúc là bi kịch.
Còn hài kịch là người
Sống chỉ bằng thông minh.

89
Người thực sự uyên bác,
Nói giản dị, chân thành.
Người tỏ ra uyên bác
Nói rối rắm, vòng quanh.

90
Quân tử chính là người
Không bỏ nghĩa vì lợi.
Tiểu nhân thì suốt đời
Đâu có tiền là tới.

91
Với những kẻ muốn chết,
Giúp cũng chẳng ích gì.
Gặp kẻ đang khát bạc,
Thì đừng khuyên, quên đi.

92
Tiểu nhân luôn hiếu danh,
Việc làm thường giả dối.
Quân tử hiểu chính danh,
Làm nhiều mà ít nói.

93
Khổng Tử dạy: Họa trời
May ra còn cứu được,
Nhưng nếu là họa người,
Thì coi như hết nước.

94
Học, học nữa, học mãi,
Sớm muộn cũng thành danh.
Cứ kiên gan, bền chí,
Chuyện gì làm cũng thành.

95
Có học, không có đức
Là người ác, đáng chê.
Có đức, không có học,
Ấy là người chân quê.

96
Quân tử sống ở đời,
Như Khổng Tử đã nói -
Trên - không dám oán trời,
Dưới - không nỡ trách người.

97
Nói nhiều thì nhiều lỗi,
Và sự thật vẫn là:
Người biết thường im lặng,
Kẻ dốt thích ba hoa.

98
Nếu đã làm việc nghĩa,
Thì không được suy bì.
Đã anh hùng, hảo hán,
Sao còn ngại gian nguy?

99
Người xưa dạy: Làm việc,
Phải làm trước mọi người.
Nếu quả tình phải nói,
Nên nói sau mọi người.

100
Vậy là tôi đã viết
Hai trăm bài châm ngôn.
Thích thì đọc cho biết.
Không, không dám dạy khôn.

Thái Bá Tân,
Vinh, Tết Con Rồng, 2012
PS.
1. Số thứ tự theo thời gian sáng tác, kiểu nghĩ đến đâu viết đến đấy.
2. Như đã nói ở phần đầu, nhiều bài trong tập này dựa theo ý của các danh nhân từ cổ chí kim, được tác giả thêm bớt, chắp nối mà thành, do vậy không tiện và không thể ghi chú rõ ràng dưới những bài ấy. Vậy xin có lời nói trước để tránh bị trách là kẻ đạo văn.