Lưu Quang vũ - thơ và đời

[metyruoi]

...

"Người ta thường tạm phân loại tài năng văn nghệ sĩ thành ba mức từ cao xuống thấp: Thiên tài, Tài năng và Năng khiếu. Tôi rất băn khoăn giữa hai danh hiệu: thiên tài và tài năng, và cuối cùng, tổng hợp cả thơ và kịch, tôi thích chọn “thiên tài” để gọi Lưu Quang Vũ.

Thơ Lưu Quang Vũ không chỉ bay bổng, tài hoa mà còn giàu cảm xúc, trăn trở, khát khao với một tầm nhìn trí tuệ khác thường. Rất nhiều bài thơ của anh được bạn đọc yêu thích như: Và anh tồn tại, Tiếng Việt, Vườn trong phố, Bầy ong trong đêm sâu.… "

Giang Nam lãng tử

 

[metyruoi]

Ðề: Lưu Quang vũ - thơ và đời


TIẾNG VIỆT


Tiếng mẹ gọi trong hoàng hôn khói xẫm
Cánh đồng xa cò trắng rủ nhau về
Có con nghé trên lưng bùn ướt đẫm
Nghe xạc xào gió thổi giữa cau tre.

Tiếng kéo gỗ nhọc nhằn trên bãi nắng
Tiếng gọi đò sông vắng bến lau khuya.
Tiếng lụa xé đau lòng thoi sợi trắng
Tiếng dập dồn nước lũ xoáy chân đê.

Tiếng cha dặn khi vun cành nhóm lửa
Khi hun thuyền gieo mạ lúc đưa nôi.
Tiếng mưa dội ào ào trên mái cọ
Nón ai xa thăm thẳm ở bên trời…

“Đá cheo leo trâu trèo trâu trượt…”
Đi mòn đàng dứt cỏ đợi người thương.
Đây muối mặn gừng cay lòng khế xót
Ta như chim trong tiếng Việt như rừng.

Chưa chữ viết đã vẹn tròn tiếng nói
Vầng trăng cao đêm cá lặn sao mờ
Ôi tiếng Việt như đất cày, như lụa
Óng tre ngà và mềm mại như tơ.

Tiếng tha thiết, nói thường nghe như hát
Kể mọi điều bằng ríu rít âm thanh
Như gió nước không thể nào nắm bắt
Dấu huyền trầm, dấu ngã chênh vênh.

Dấu hỏi dựng suốt ngàn đời lửa cháy.
Một tiếng “vườn” rợp bóng lá cành vươn
Nghe mát lịm ở đầu môi tiếng “suối”
Tiếng “heo may” gợi nhớ những con đường.

Một đảo nhỏ xa xôi ngoài biển rộng
Vẫn tiếng “làng”, tiếng “nước” của riêng ta.
Tiếng chẳng mất khi Loa thành đã mất
Nàng Mị Châu quì gối lạy cha già.
Tiếng thao thức lòng trai ôm ngọc sáng
Dưới cát vùi sóng dập chẳng hề nguôi.

Tiếng tủi cực kẻ ăn cầu ngủ quán
thành Nguyễn Du vằng vặc nỗi thương đời.
Trái đất rộng giàu sang bao thứ tiếng
Cao quí thâm trầm rực rỡ vui tươi
Tiếng Việt rung rinh nhịp đập trái tim người
Như tiếng sáo như dây đàn máu nhỏ.

Buồm lộng sóng xô, mai về trúc nhớ
Phá cũi lồng vời vợi cánh chim bay
Tiếng nghẹn ngào như đời mẹ đắng cay
Tiếng trong trẻo như hồn dân tộc Việt.

Mỗi sớm dậy nghe bốn bề thân thiết
Người qua đường chung tiếng Việt cùng tôi
Như vị muối chung lòng biển mặn
Như dòng sông thương mến chảy muôn đời.

Ai thuở trước nói những lời thứ nhất
Còn thô sơ như mảnh đá thay rìu
Điều anh nói hôm nay, chiều sẽ tắt
Ai người sau nói tiếp những lời yêu?

Ai phiêu bạt nơi chân trời góc bể
Có gọi thầm tiếng Việt giữa đêm khuya?
Ai ở phía bên kia cầm súng khác
Cùng tôi trong tiếng Việt quay về.

Ôi tiếng Việt suốt đời tôi mắc nợ
Quên nỗi mình quên áo mặc cơm ăn
Trời xanh quá, môi tôi hồi hộp quá
Tiếng Việt ơi tiếng Việt ân tình…

 

[metyruoi]

Ðề: Lưu Quang vũ - thơ và đời


Và Anh tồn tại


Giữa bao la đường sá của con người
Thành phố rộng, hồ xa chiều nổi gió
Ngày chóng tàn cây vườn mau đổ lá
Khi tàu đông anh lỡ chuyến đi dài

Chỉ có một người ở lại với anh thôi
Lúc anh vắng người ấy thường thức đợi
Khi anh khổ chỉ riêng người ấy tới
Anh yên lòng bên lửa ấm yêu thương

Người ấy chỉ vui khi anh hết lo buồn
Anh lạc bước, em đưa anh trở lại
Khi cằn cỗi thấy tháng ngày mệt mỏi
Em là sớm mai là tuổi trẻ của anh

Khi những điều giả dối vây quanh
Bàn tay ấy chở che và gìn giữ
Cám ơn em, em từ miền cát gió
Về với anh, bông cúc nhỏ hoa vàng

Anh thành người có ích cũng nhờ em
Anh biết sống vững vàng không sợ hãi
Như người làm vườn, như người dệt vải
Ngày của đời thường thành ngày- ở -bên -em

Anh biết tình yêu không phải là vô biên
Như tia nắng, chúng mình không sống mãi
Như câu thơ, chắc gì ai đọc lại
Ai biết ngày mai sẽ có những gì

Người đổi thay, năm tháng cũng qua đi
Giữa thế giới mong manh nhiều biến đổi
"Anh yêu em và anh tồn tại"
Em của anh ơi, đôi vai ấm dịu dàng

Người nhóm bếp mỗi chiều, người thức dậy lúc tinh sương
Em ở đây, đời chẳng còn đáng ngại
Em ở đây, bàn tay tin cậy
Bàn tay luôn đỏ lên vì giặt giũ mỗi ngày

Ðôi mắt buồn của một xứ sở có nhiều mưa
Ngọn đèn sáng rụt rè trên cửa sổ
Ðã quen lắm anh vẫn còn bỡ ngỡ
Gọi tên em, môi vẫn lạ lùng sao

 

[Me Minh "meo"]

Ðề: Lưu Quang vũ - thơ và đời

Thấy bài này hay hay nên ghép vào topic của Ruồi .

Bản kiểm điểm kỳ lạ của Lưu Quang Vũ

ANTĐ - Tôi thật khiếm khuyết nếu không viết về Lưu Quang Vũ. Từ mùa hè năm 1966, tài thơ của Lưu Quang Vũ đã được phát hiện qua bài thơ “Gửi tới các anh”, Vũ gửi đăng báo Phòng không -Không quân.

Quãng sang thu năm 1968, Lưu Quang Vũ có vở chèo “Mối tình đường băng” được giải nhất trong Hội diễn văn nghệ Quân chủng. Mãi tới lúc ấy, Quân chủng mới “mượn” được Vũ về để sửa chữa nâng cấp vở chèo chuẩn bị cho hội diễn văn nghệ toàn quân. Nhưng đại đội vệ sinh sân đường vẫn sợ mất Vũ, họ không cho Vũ vì sợ phong trào ở đơn vị sẽ xẹp xuống mang theo phiếu quân trang, giấy sinh hoạt Đoàn. Đành chịu vậy! Năm ấy thơ Vũ được bạn đọc đón nhận và đã lọt vào cặp mắt xanh của tác giả Thi nhân Việt Nam - Hoài Thanh. Ông trân trọng giới thiệu thơ Vũ cả một trang báo Văn nghệ do ông làm Tổng biên tập.

Một hôm Vũ đi chơi với người yêu – Tố Uyên – người đóng vai bé Nga trong bộ phim Chim vành khuyên. Quá giờ quy định không thấy Vũ về. Anh em trong Phòng Tuyên huấn lo nháo nhác. Ai cũng sợ nhà thơ va phải xe cộ. Chứ lính chiến là không ai dám bỏ doanh trại qua đêm. Nhưng Vũ chẳng bị tai nạn gì cả, chỉ vì mải đi chơi với người yêu thôi. Do đó Vũ phải làm kiểm điểm. Chừng vài giờ sau, Vũ nộp bản kiểm điểm cho đồng chí Trưởng Phòng Tuyên huấn. Vừa thoáng nhìn thấy chữ Em và dòng đề tặng T.U ông đã tức điên lên. Ông quát:
- Bản kiểm điểm của cậu thế này à ?
Nhưng lúc đó Lưu Quang Vũ đã nhanh chóng ra khỏi phòng rồi. Còn lại một mình, ông tĩnh tâm đọc hết bài thơ và cứ tủm tỉm cười trước một tài năng đã có kiểu nhận lỗi rất đặc biệt này.
Trong một buổi sinh hoạt phòng, ông đã đọc bản kiểm điểm đó cho mọi người nghe. Cái lỗi bỏ đơn vị đi “ngủ” ngoài doanh trại của Lưu Quang Vũ đã được ông xí xóa.
Nhân kỷ niệm 50 năm ngày sinh (1948-1998) và 10 năm ngày mất (1988-1998) của Lưu Quang Vũ, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân có ý định xuất bản tập thơ “Gửi tới các anh” của Lưu Quang Vũ. Việc đầu tiên là tôi nhớ tới bản kiểm điểm có một không hai nọ và một số bài thơ khác của Lưu Quang Vũ chưa được ấn hành. Tôi đi hỏi các bạn bè một thuở xem có ai còn nhớ bản kiểm điểm đó không. Tiếc thay ai cũng chỉ nhớ bập bõm được dăm ba câu. Ngay cả cô em gái rượu Lưu Khánh Thơ của Vũ cũng bảo em chỉ nhớ láng máng đôi ba câu thôi. Rồi chẳng biết có phải Lưu Quang Vũ linh thiêng xui khiến không, tôi lại nhớ tới Lương Thế Tuân, một người rất mê thơ Vũ. Bây giờ Lương Thế Tuân là đại tá, Phó Hệ trưởng Hệ Quốc phòng, Học viện Quốc phòng. Thế là tôi tìm số máy điện thoại quân sự rồi lần đến chỗ anh. Rất may Tuân còn nhớ như in. Anh chép “bản kiểm điểm” của Vũ cho tôi sau đó còn bắt tôi đọc đối chiếu với bản trong sổ tay do Lưu Quang Vũ chép tặng Tuân. Nhân đây tôi xin giới thiệu với bạn đọc và bè bạn của Vũ bản kiểm điểm kỳ lạ đó.

Em!

Tặng T.U

Em thay đổi đời anh
Như màu trời đổi thay sắc nước
Như gió bấc, gió nồm đổi mùa nóng, lạnh
Như phù sa đằm thắm tạo đồng bằng
Anh vào trong vòng tay em
Như tàu vào bến cảng.
Biết em là nước mặn của quê hương.
Có gì đâu. Chuyện đơn giản dễ dàng
Mà đến nay anh vẫn chưa hiểu được.
Giữa rối ren, em là trời trong biếc
Ý nghĩ của anh, thành vầng trán của em.
Mỗi ngôi nhà, ngọn gió, mỗi ban đêm,
Mỗi tiếng hát đều vọng từ em tới.
Anh đọc bao sách dày về tình ái,
Bao vần thơ anh viết chót đau buồn.
Cữ nghĩ rằng những thiếu nữ như em
Chỉ có trong những giấc mơ huyễn hoặc,
Trên đời này niềm vui không có thật
Và tình yêu chỉ trong truyện mà thôi…
Anh hay đâu, anh đã lầm rồi,
Em vụt đến trong lòng anh chói lọi,
Với tình yêu là ngọn gió màu xanh,
Người đầu tiên hiểu đôi mắt của anh,
Người duy nhất hiểu điều anh chẳng nói
Hiểu nỗi anh lo, cả những điều tội lỗi
Vẫn bao dung như biển lớn yên lành.
Không có em, anh cũng chẳng là anh.
Cảm ơn bàn tay chỉ sắc màu hạnh phúc.
Em là rễ nối liền anh với đất
Lại là chồi mở búp đón sương mai.
Lạ lùng như giấc mơ, mà chẳng phải giấc mơ.
Em rất thật như là da thịt
Gần gụi lắm, như cơm ăn áo mặc
Lại lung linh như một ánh trăng ngà
Hơi thở êm đềm đôi mắt mở to
Ngày hạnh phúc có nụ cười mỏi mệt.
Là dịu dàng, em cũng là mãnh liệt.
Như thủy triều sóng mạnh vỗ vào đêm.
Ôi đêm nay anh biết nói gì thêm
Em đã là tất cả:
Sao của hoàng hôn,
Mầm thơm của mạ.
Niềm tin cần cho những năm gian khổ
Và tình yêu nuôi sống những con người.


Nhà văn Dương Duy Ngữ

http://www.anninhthudo.vn/Giai-tri/B...Vu/427990.antd

 

[metyruoi]

Ðề: Lưu Quang vũ - thơ và đời

Bầy ong trong đêm sâu


Tâm hồn anh dằn vặt cuộc đời anh
Thắp một ngọn đèn hồng như ánh lửa
Ðêm sâu quá đêm nào biết ngủ
Chỉ con người đến ngủ giữa đêm thôi
Mà có ngủ đâu, người ta đợi mặt trời
Ðợi lâu quá nên để cơn mơ chờ đợi vậy
Trong cơn mơ là cuộc đời thức dậy
Con ong vàng bé nhỏ đến tìm em
Con ong xanh có đôi mắt đen
Con ong trắng bơ vơ trong tổ vắng
Con ong đỏ là con ong trong thơ thẩn
Bay đi tìm hương nhuỵ mất từ lâu
Ðã chết rồi ơi chú ong nâu
Ðể hoa rụng mùa thu thương nhớ bạn
Anh là con ong bay giữa trời lận đận
Trời đêm dài chẳng có một ngôi sao
Em ở đâu, em ngủ ở phương nào
Môi em thở những điều gì khe khẽ?
Em, em gần hay em xa thế nhỉ
Ðến bất ngờ loá nắng giữa lòng đau
Anh có hẹn đâu, anh chả nói câu nào
Anh chỉ buồn thôi, em chỉ buồn thôi, ai biết?
Tóc em dài như một ngày mỏi mệt
Em đợi chi anh, em cần chi anh?
Anh đợi chờ em, không đợi sao đành?

Ðêm như biển không bờ bóng tối rất thẳm sâu
Ðời cũng giống như biển kia anh lại giống con tàu
Tàu anh đi đi hoài trên biển vắng
Mong tìm được một bóng hình bè bạn
Ðến bây giờ anh gặp được tàu em
Anh mở gió tâm hồn cho buồm thắm kéo lên
Ai ngờ tàu em lại là tàu cướp biển
Em cướp hết cuộc đời anh, em lấy hết
Trói anh vào cột buồm của tình yêu
Bão táp nổi lên, chớp giật, tàu xiêu
Em đứng đó hãi hùng ngơ ngác
Anh cũng thương em suốt đời trên sóng nước
Cướp được tàu anh tưởng có ngọc vàng
Ngờ đâu chỉ là ván nát sàn hoang,
Còn trơ lại hồn thơ tai ác quá.

Nhưng thôi em ơi đấy chỉ là lời ru trong giấc ngủ
Anh thương em đây anh lại êm đềm
Làm con ong vàng đến ngủ giữa tóc em
Con ong xanh có đôi mắt đen
Con ong trắng là con ong thương nhớ
Con ong đỏ chính niềm tin ấp ủ
Còn hạnh phúc cuối cùng là khúc hát chú ong nâu.