- 10,224
- 30
- 48
ALnML
Super Moderator
Thứ bậc trong gia đình và tính cách của con - Phần 1
(Webtretho) Vì sao tính cách của các con tôi lại khác nhau đến thế? Làm sao để tôi có thể giúp con phát triển tốt nhất theo cách riêng của bé bây giờ? Hai câu hỏi lớn trên đây của các bậc cha mẹ dường như dẫn đến cùng một đầu mối…
Nhưng trước tiên, hãy cùng chúng tôi lắng nghe chia sẻ của một bà mẹ 3 con, Elizabeth Moore:
Mỗi lần đi siêu thị về, Elizabeth luôn muốn các con ra giúp mang đồ vào nhà. Cậu cả Jake, 13 tuổi, luôn là người đầu tiên ra giúp mẹ trong khi cậu út 8 tuổi Sam luôn miệng phàn nàn gì đó. Và trong lúc ấy thì cậu giữa 10 tuổi, Ben, còn hiếm khi ra được khỏi nhà. “Ben cứ phải cắm cúi đi tìm giày, đến lúc tìm được rồi thì đồ cũng đã chuyển xong,” người mẹ đến từ New Jersey, Hoa Kỳ, nhận xét. “Tôi thật sự ngạc nhiên khi chúng lại có thể khác nhau nhiều đến vậy.”
Tại sao ba đứa trẻ cùng cha mẹ, cùng sống dưới một mái nhà, lại phát triển tính cách khác biệt như thế? Một nguyên nhân quan trọng có vẻ là thứ bậc trong gia đình. Các chuyên gia tin rằng thứ bậc của đứa trẻ trong gia đình có liên quan mật thiết đến những sở thích của chúng, điểm số chúng đạt được ở trường và số tiền chúng có thể kiếm được khi trưởng thành.
Tuy đây không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến việc đứa trẻ sẽ trở nên thế nào khi lớn lên, nhưng nếu nghĩ kỹ lại, ta có thể từ đó hiểu được thêm về tính cách của con mình, và giúp chúng thành công theo cách riêng của chúng.
Con đầu lòng
Dù chỉ mới 12 tuổi nhưng cậu bé Brooklyn Beckham đã tỏ ra rất chững chạc. (Ảnh: Internet)
Một số ngôi sao là con đầu lòng: Zac Efron, Beyoncé Knowles, Dakota Fanning…
Sức mạnh bẩm sinh.
Con đầu lòng thường là trung tâm của sự chú ý. Theo một nghiên cứu của đại học Brigham Young, Utah, Hoa Kỳ, thì con trưởng trong gia đình thường có ít nhất 3.000 giờ “chất lượng độc quyền” với bố mẹ nhiều hơn đứa em kế của mình. “Các bậc cha mẹ thường dành nhiều thời gian để đọc sách và giải thích mọi thứ cho con đầu lòng. Nhưng mọi chuyện không còn dễ dàng vậy nữa khi đứa con kế ra đời,” tiến sĩ Frank Farley, người đã có hàng thập niên nghiên cứu về nhân cách và sự phát triển của con người, cho biết. “Sự tập trung hoàn toàn đó có thể giải thích vì sao con đầu lòng thường có khuynh hướng vượt hơn mong đợi.”
Ngoài việc thường đạt điểm cao hơn trong các bài kiểm tra IQ và được giáo dục nhiều hơn các em mình, con đầu lòng cũng có xu hướng kiếm được nhiều tiền hơn (theo điều tra của CareerBuilder.com, thu nhập chênh lệch có thể nhiều hơn 100.000$ mỗi năm).
Những thử thách thường gặp.
Thành công nào cũng có giá của nó, con đầu lòng thường có khuynh hướng thuộc về nhóm tính cách A – những người không bao giờ cho phép mình nghỉ ngơi. Theo Tiến sĩ Michelle P. Maidenberg, nhà tâm lý trị liệu ở New York, thì: “họ luôn có một nỗi sợ cực độ về thất bại, những gì đạt được không bao giờ là đủ với họ”. Và bởi vì luôn lo sợ mắc phải sai lầm, những đứa trẻ là con trưởng thường có xu hướng “hơi bị” nghiêm túc, cứng nhắc, không thích sự thay đổi và rất khó để chịu bước khỏi vùng an toàn của mình.
Thêm vào đó, vì luôn phải mang nhiều trách nhiệm ở nhà – dù là trong việc nhà hay trông em – con đầu lòng thường nhận trách nhiệm rất nhanh chóng (và có thể tỏ ra ít nhiều hống hách, áp đặt). Gánh nặng này có thể dẫn đến sự quá tải cho đứa trẻ vốn đã bị áp lực phải trở nên hoàn hảo. “Tôi phải liên tục nhắc Possy, đứa con gái 9 tuổi của mình, rằng tôi mới là mẹ, tôi mới là người phải lo cho mọi người khác,” Julie Cole, một bà mẹ sáu con đến từ Burlington Ontario, cho biết. “Tôi thực sự có thể tin tưởng con mình; không quá khó để trao trách nhiệm cho Possy nhưng tôi cũng không muốn bé trở nên quá già dặn.”
Vậy bố mẹ nên làm gì?
Con đầu lòng luôn nhận được lời động viên cho những thành công của mình, nhưng chúng cũng cần biết nếu không thành công thì cũng không sao cả. Hãy kể cho đứa con lớn của bạn nghe lúc bạn bị điểm kém, không đạt thành tích tốt khi thi đấu thể thao hoặc khi bị sa thải trong công việc đầu tiên – nói chung là bất kỳ tình huống nào mà bạn đã cố gắng rất nhiều nhưng mọi thứ không diễn ra như mong đợi; nhấn mạnh vì sao mọi thứ cuối cùng cũng vẫn ổn và bạn đã học được gì từ những sai lầm đó.
Hãy giúp bé hiểu rằng một vài thất bại không phải đồng nghĩa với mọi chuyện đã kết thúc, thậm chí đôi khi đó lại còn là điều tốt, bạn nhé.
Con út
Một số ngôi sao là con út: Cameon Diaz, Prince Harry, Blake Lively…
Sức mạnh bẩm sinh
Trong khi đó, Cruz Beckham luôn nổi bật với sự hiếu động của mình. (Ảnh: Internet)
Nhìn chung, con út thường không phải là đứa khỏe mạnh nhất cũng không thông minh nhất, vì thế chúng phải tự tạo ra cách để thu hút sự chú ý. Những đứa trẻ là con út thường dễ thương bẩm sinh với tính cách hướng ngoại và hòa đồng; chúng cũng thường có vị trí nổi bật nhờ tính ưa phiêu lưu của mình. Những đứa trẻ được sinh ra sau cùng trong gia đình thường có thái độ rất thoáng trước những trải nghiệm bất thường và thường liều lĩnh hơn các anh chị.
Những thử thách thường gặp.
Con út thường có cảm nhận “những việc mình làm không có gì quan trọng”. Hầu như mọi dấu mốc sáng ngời trong cuộc đời của một đứa trẻ – như biết nói tiếng đầu tiên, biết đọc chữ đầu tiên, biết đi xe đạp… – đều đã được không con trưởng thì cũng con thứ thực hiện. Vậy nên các bậc phụ huynh thường có xu hướng phản ứng kém hào hứng hơn trước những thành tựu của con út, thậm chí đôi lúc còn tự hỏi “sao mãi đến bây giờ mới biết…”
Bên cạnh đó, những đứa con út cũng thường “tự nhiên” học được cách lợi dụng vai trò ”em bé bỏng” để vận động người khác làm theo ý mình. Các bậc cha mẹ, anh chị thường tỏ ra chiều chuộng đứa em út, và kết quả: đây chính là đối tượng khó đưa vào khuôn khổ nhất!
Vậy bố mẹ nên làm gì?
Việc chiều chuộng quá mức về lâu về dài có thể dẫn đến hậu quả là bé sẽ trở nên phụ thuộc vào người khác và không sẵn sàng bước vào đời. Vì thế, đừng đánh giá con bạn quá thấp. Những đứa con út là thần trốn việc nhà và thường được cho là “quá nhỏ” để có thể tham gia phụ giúp gì đó; nhưng ngay cả một đứa bé 2 tuổi cũng đã có thể làm tốt các việc như dọn dẹp đồ chơi rồi (hãy nhớ lại xem bạn đã huấn luyện đứa con đầu của mình thế nào). “Hãy đặt ra vài quy định thích hợp mà tất cả, từ lớn đến nhỏ, đều phải tuân theo,” tiến sĩ Maidenberg khuyên. “Nếu không buộc được các con phải làm theo nội quy, bạn thật sự không thể nổi giận khi chúng vi phạm đâu.”
Nguồn: Webtretho (lược dịch) / Theo Parensts
(Webtretho) Vì sao tính cách của các con tôi lại khác nhau đến thế? Làm sao để tôi có thể giúp con phát triển tốt nhất theo cách riêng của bé bây giờ? Hai câu hỏi lớn trên đây của các bậc cha mẹ dường như dẫn đến cùng một đầu mối…
Nhưng trước tiên, hãy cùng chúng tôi lắng nghe chia sẻ của một bà mẹ 3 con, Elizabeth Moore:
Mỗi lần đi siêu thị về, Elizabeth luôn muốn các con ra giúp mang đồ vào nhà. Cậu cả Jake, 13 tuổi, luôn là người đầu tiên ra giúp mẹ trong khi cậu út 8 tuổi Sam luôn miệng phàn nàn gì đó. Và trong lúc ấy thì cậu giữa 10 tuổi, Ben, còn hiếm khi ra được khỏi nhà. “Ben cứ phải cắm cúi đi tìm giày, đến lúc tìm được rồi thì đồ cũng đã chuyển xong,” người mẹ đến từ New Jersey, Hoa Kỳ, nhận xét. “Tôi thật sự ngạc nhiên khi chúng lại có thể khác nhau nhiều đến vậy.”
Tại sao ba đứa trẻ cùng cha mẹ, cùng sống dưới một mái nhà, lại phát triển tính cách khác biệt như thế? Một nguyên nhân quan trọng có vẻ là thứ bậc trong gia đình. Các chuyên gia tin rằng thứ bậc của đứa trẻ trong gia đình có liên quan mật thiết đến những sở thích của chúng, điểm số chúng đạt được ở trường và số tiền chúng có thể kiếm được khi trưởng thành.
Tuy đây không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến việc đứa trẻ sẽ trở nên thế nào khi lớn lên, nhưng nếu nghĩ kỹ lại, ta có thể từ đó hiểu được thêm về tính cách của con mình, và giúp chúng thành công theo cách riêng của chúng.
Con đầu lòng
Một số ngôi sao là con đầu lòng: Zac Efron, Beyoncé Knowles, Dakota Fanning…
Sức mạnh bẩm sinh.
Con đầu lòng thường là trung tâm của sự chú ý. Theo một nghiên cứu của đại học Brigham Young, Utah, Hoa Kỳ, thì con trưởng trong gia đình thường có ít nhất 3.000 giờ “chất lượng độc quyền” với bố mẹ nhiều hơn đứa em kế của mình. “Các bậc cha mẹ thường dành nhiều thời gian để đọc sách và giải thích mọi thứ cho con đầu lòng. Nhưng mọi chuyện không còn dễ dàng vậy nữa khi đứa con kế ra đời,” tiến sĩ Frank Farley, người đã có hàng thập niên nghiên cứu về nhân cách và sự phát triển của con người, cho biết. “Sự tập trung hoàn toàn đó có thể giải thích vì sao con đầu lòng thường có khuynh hướng vượt hơn mong đợi.”
Ngoài việc thường đạt điểm cao hơn trong các bài kiểm tra IQ và được giáo dục nhiều hơn các em mình, con đầu lòng cũng có xu hướng kiếm được nhiều tiền hơn (theo điều tra của CareerBuilder.com, thu nhập chênh lệch có thể nhiều hơn 100.000$ mỗi năm).
Những thử thách thường gặp.
Thành công nào cũng có giá của nó, con đầu lòng thường có khuynh hướng thuộc về nhóm tính cách A – những người không bao giờ cho phép mình nghỉ ngơi. Theo Tiến sĩ Michelle P. Maidenberg, nhà tâm lý trị liệu ở New York, thì: “họ luôn có một nỗi sợ cực độ về thất bại, những gì đạt được không bao giờ là đủ với họ”. Và bởi vì luôn lo sợ mắc phải sai lầm, những đứa trẻ là con trưởng thường có xu hướng “hơi bị” nghiêm túc, cứng nhắc, không thích sự thay đổi và rất khó để chịu bước khỏi vùng an toàn của mình.
Thêm vào đó, vì luôn phải mang nhiều trách nhiệm ở nhà – dù là trong việc nhà hay trông em – con đầu lòng thường nhận trách nhiệm rất nhanh chóng (và có thể tỏ ra ít nhiều hống hách, áp đặt). Gánh nặng này có thể dẫn đến sự quá tải cho đứa trẻ vốn đã bị áp lực phải trở nên hoàn hảo. “Tôi phải liên tục nhắc Possy, đứa con gái 9 tuổi của mình, rằng tôi mới là mẹ, tôi mới là người phải lo cho mọi người khác,” Julie Cole, một bà mẹ sáu con đến từ Burlington Ontario, cho biết. “Tôi thực sự có thể tin tưởng con mình; không quá khó để trao trách nhiệm cho Possy nhưng tôi cũng không muốn bé trở nên quá già dặn.”
Vậy bố mẹ nên làm gì?
Con đầu lòng luôn nhận được lời động viên cho những thành công của mình, nhưng chúng cũng cần biết nếu không thành công thì cũng không sao cả. Hãy kể cho đứa con lớn của bạn nghe lúc bạn bị điểm kém, không đạt thành tích tốt khi thi đấu thể thao hoặc khi bị sa thải trong công việc đầu tiên – nói chung là bất kỳ tình huống nào mà bạn đã cố gắng rất nhiều nhưng mọi thứ không diễn ra như mong đợi; nhấn mạnh vì sao mọi thứ cuối cùng cũng vẫn ổn và bạn đã học được gì từ những sai lầm đó.
Hãy giúp bé hiểu rằng một vài thất bại không phải đồng nghĩa với mọi chuyện đã kết thúc, thậm chí đôi khi đó lại còn là điều tốt, bạn nhé.
Con út
Một số ngôi sao là con út: Cameon Diaz, Prince Harry, Blake Lively…
Sức mạnh bẩm sinh
Nhìn chung, con út thường không phải là đứa khỏe mạnh nhất cũng không thông minh nhất, vì thế chúng phải tự tạo ra cách để thu hút sự chú ý. Những đứa trẻ là con út thường dễ thương bẩm sinh với tính cách hướng ngoại và hòa đồng; chúng cũng thường có vị trí nổi bật nhờ tính ưa phiêu lưu của mình. Những đứa trẻ được sinh ra sau cùng trong gia đình thường có thái độ rất thoáng trước những trải nghiệm bất thường và thường liều lĩnh hơn các anh chị.
Những thử thách thường gặp.
Con út thường có cảm nhận “những việc mình làm không có gì quan trọng”. Hầu như mọi dấu mốc sáng ngời trong cuộc đời của một đứa trẻ – như biết nói tiếng đầu tiên, biết đọc chữ đầu tiên, biết đi xe đạp… – đều đã được không con trưởng thì cũng con thứ thực hiện. Vậy nên các bậc phụ huynh thường có xu hướng phản ứng kém hào hứng hơn trước những thành tựu của con út, thậm chí đôi lúc còn tự hỏi “sao mãi đến bây giờ mới biết…”
Bên cạnh đó, những đứa con út cũng thường “tự nhiên” học được cách lợi dụng vai trò ”em bé bỏng” để vận động người khác làm theo ý mình. Các bậc cha mẹ, anh chị thường tỏ ra chiều chuộng đứa em út, và kết quả: đây chính là đối tượng khó đưa vào khuôn khổ nhất!
Vậy bố mẹ nên làm gì?
Việc chiều chuộng quá mức về lâu về dài có thể dẫn đến hậu quả là bé sẽ trở nên phụ thuộc vào người khác và không sẵn sàng bước vào đời. Vì thế, đừng đánh giá con bạn quá thấp. Những đứa con út là thần trốn việc nhà và thường được cho là “quá nhỏ” để có thể tham gia phụ giúp gì đó; nhưng ngay cả một đứa bé 2 tuổi cũng đã có thể làm tốt các việc như dọn dẹp đồ chơi rồi (hãy nhớ lại xem bạn đã huấn luyện đứa con đầu của mình thế nào). “Hãy đặt ra vài quy định thích hợp mà tất cả, từ lớn đến nhỏ, đều phải tuân theo,” tiến sĩ Maidenberg khuyên. “Nếu không buộc được các con phải làm theo nội quy, bạn thật sự không thể nổi giận khi chúng vi phạm đâu.”
Nguồn: Webtretho (lược dịch) / Theo Parensts
