Mẹ Mỹ sửng sốt với Mẹ Pháp

[metyruoi]

(Lam me) - Hai cuốn sách của một bà mẹ 3 con, người Mỹ sống trên đất Pháp liệu có gây ra hiệu ứng như Mẹ Hổ năm 2011?

Pamela Druckerman, tác giả 2 quyển "French Children Don't Throw Food" và "Bring up" là một phụ nữ người Mỹ lấy chồng người Anh và sống ở Paris. Tại đây, cô dần nhận ra rằng dường như chỉ có vợ chồng cô là khốn khổ vì con cái.

“Có con thật khủng khiếp” Khi con gái tôi được mười tám tháng tuổi, tôi và chồng quyết định thưởng cho mình một kỳ nghỉ ngắn, sau suốt khoảng thời gian bận bù đầu vì sự xuất hiện của thành viên mới. Chúng tôi chọn một thị trấn ven biển cách nhà vài giờ đi xe lửa và không quên dặn đi dặn lại khách sạn chuẩn bị cho mình một phòng có giường cũi cho em bé.

Tại thời điểm đó, tôi 41 tuổi, và Bean là đứa con đầu lòng của tôi. Bởi vậy, các bạn hãy tha thứ cho tôi khi nghĩ rằng: Không ngờ có con cái lại khủng khiếp như vậy.

Mặc dù đã xác định rõ tư tưởng từ trước chuyến đi, nhưng những gì chúng tôi đã phải trải qua trong suốt kỳ nghỉ còn tệ hại hơn nhiều. Điều đó thể hiện rõ nhất qua các bữa ăn.

Trẻ em Pháp ngồi ngoan ngoãn trên bàn ăn​

Buổi sáng, chúng tôi ăn ở khách sạn, nhưng bữa trưa và tối, hai vợ chồng muốn chọn các nhà hàng ở gần bến cảng với hi vọng sẽ vừa được thưởng thức các món hải sản, vừa được chiêm ngưỡng khung cảnh lãng mạn nơi đây.

Nhưng rồi, chúng tôi nhanh chóng nhận ra, những bữa ăn ấy đã bị một đứa bé đang ở độ tuổi chập chững biết đi biến thành địa ngục.

Lúc đầu, tôi để con gái mình ngồi cùng bàn trên một chiếc ghế cao. Bean không chịu ăn mấy, chỉ thích nghịch ngợm, phá phách. Trong vài phút, con bé đã làm đổ tung lọ muối, xé tan các túi đường, giấy ăn… Nói chung, Bean quậy tưng tất cả những thứ gì xung quanh.

Sau đó, con bé còn đòi bố mẹ bế xuống đất để chơi. Bean chạy khắp nhà hàng, rồi trong nháy mắt, nó mở cổng và lao về phía bờ cảng ngay sát đấy.

Lúc đó tim chúng tôi thót lại, vội vã đuổi theo. Không còn cách nào khác, vợ chồng tôi nghĩ mình cần nhanh chóng kết thúc bữa ăn càng sớm càng tốt. Chúng tôi đành tha thiết yêu cầu người phục vụ dọn luôn các món khai vị cũng như các món chính, tráng miệng ra… cùng một lúc để ăn cho nhanh. Khi chồng tôi mới vừa ăn được vài miếng cá, tôi đã phải vội vàng chạy theo Bean để đảm bảo rằng con bé không đấm đá, kéo áo, giật tóc những người phục vụ hoặc nghiêm trọng hơn là không mất tích trên bờ biển trong vài tích tắc.

Khi ấy, chồng tôi cũng chẳng còn tâm trí đâu mà ăn nên phải thanh toán sớm. Chúng tôi rời bàn ăn với rất nhiều món chưa động tới mà vẫn phải trả thêm một số tiền lớn để xin lỗi và cũng là bồi thường cho bãi chiến trường mà Bean đã gây ra.Trên đường về khách sạn, tôi đã thề sẽ không bao giờ đi du lịch, vui chơi, thậm chí cũng không muốn có thêm bất kỳ đứa con nào nữa. Kỳ nghỉ này càng cho tôi thấy được rằng, cuộc sống vui vẻ, thoải mái của vợ chồng tôi cách đó 18 tháng đã vĩnh viễn biến mất.

Lũ trẻ Pháp không hề giống con tôi

Sau một vài bữa ăn bị tra tấn khác, tôi bắt đầu nhận thấy rằng, dường như lúc nào cũng chỉ có hai vợ chồng chúng tôi phải khổ sở như vậy. Các gia đình Pháp vẫn được tận hưởng một kỳ nghỉ đúng nghĩa, dù họ có con nhỏ.

Trong khi đó, nhiều đứa trẻ Mỹ lại tỏ ra rất nghịch ngợm. (Ảnh minh họa)
​

Lũ trẻ tầm tuổi như Bean ngồi ngoan ngoãn trên những chiếc ghế cao và chờ đợi các món ăn được dọn ra. Không một đứa trẻ nào gào thét hay khóc lóc và cũng chẳng hề có bất kỳ mảnh vụn nào rơi vãi xung quanh. Chúng ăn tất cả những món gì được bày ra trước mặt, kể cả các món rau. Trong khi Bean của chúng tôi chỉ quan tâm đến mấy thứ đồ chiên. Mặc dù thời điểm đó, tôi đã sống ở Pháp được vài năm, nhưng tôi vẫn không thể giải thích được điều này. Tôi bắt đầu suy nghĩ về cách dạy con của các bậc bố mẹ người Pháp, vì nhận ra rằng mọi chuyện không chỉ khác biệt trong các bữa ăn.

Tôi nhớ lại những gì mình đã chứng kiến và đặt ra rất nhiều câu hỏi. Ví dụ như tại sao trong hàng trăm lần chơi ở công viên, tôi chưa bao giờ thấy một đứa trẻ Pháp nào tỏ ra mất bình tĩnh, cáu kỉnh, giận dữ (ngoại trừ con tôi)? Bất cứ khi nào tôi đến Anh hoặc Mỹ, thì cảnh trẻ con la hét, nghịch ngợm dường như đã trở thành quen thuộc trong cuộc sống của người lớn.

Trong khi đó, các bậc bố mẹ người Pháp không bao giờ phải cuống quýt hay phát điên lên với một đứa con đang gào khóc đòi thứ gì đó bằng được? Thậm chí, chẳng mấy khi họ phải tức giận hay la mắng những đứa trẻ của mình.

Tại sao phòng khách của họ không bao giờ phải bày la liệt đồ chơi, thậm chí phải dựng lều, làm bếp ăn đồ chơi cho lũ trẻ, như cách mà chúng tôi đang phải trải qua? Tại sao đi bất cứ nơi đâu, nhà hàng, hay khu vui chơi, những bậc cha mẹ người Pháp luôn được thảnh thơi, ngồi cà phê tán gẫu trong khi con cái họ ngoan ngoãn ngồi chơi một chỗ?

Trong bữa ăn, hầu hết những đứa trẻ Mỹ mà tôi gặp đều có một chế độ ăn riêng dành cho em bé hoặc chỉ một món ưa thích của chúng. Còn đối với lũ trẻ Pháp, chúng ăn bất kỳ những thứ gì mà người lớn đưa và cũng chẳng bao giờ có hành vi ném thức ăn của mình đi. Ngoại trừ một khoảng thời gian cố định vào buổi chiều, trẻ em Pháp cũng không mấy khi đòi ăn vặt.

Từ tình cảnh khốn khổ của riêng mình, tôi nhận ra lũ trẻ ở đất nước hình lục lăng này ngoan hơn con chúng tôi rất nhiều. Liệu chúng có bị dụ dỗ hay đe dọa? Chúng có phải gánh chịu một triết lý lạc hậu hay những biện pháp kỷ luật thép từ cha mẹ không? Hay phải chăng, những đứa trẻ đó đã ngoan hơn con chúng tôi từ ngay trong gen di truyền?.

Và câu hỏi quan trọng nhất là liệu tôi có thể thay đổi cách dạy dỗ con cái của mình để nhận được kết quả tương tự như vậy? Sau kỳ nghỉ thất bại thảm hại, tôi đã quyết định sẽ phải tìm ra câu trả lời!

 

[ALnML]

Ðề: Mẹ Mỹ sửng sốt với Mẹ Pháp

[h=1]Dạy con kiểu Pháp: Tại sao trẻ ngoan hơn?[/h]

- Sau khi sinh, phụ nữ Pháp không dành toàn bộ thời gian để chăm con, bởi họ nghĩ rằng, đó là lúc họ cần “tút” lại cơ thể và đặc biệt là chăm sóc đời sống tình dục của mình.

Pamela và 3 đứa con của mình

Có con ư, chuyện nhỏ!
Pamela dần nhận ra sự khác biệt đầu tiên giữa mẹ Pháp và mẹ Mỹ qua một nghiên cứu của đại học Princeton.
Nghiên cứu này so sánh kinh nghiệm chăm sóc trẻ của các bà mẹ có hoàn cảnh tương tự nhau tại hai thành phố Columbus (Mỹ) và Rennes (Pháp).Kết quả cho thấy mức độ mệt mỏi vì con cái của các bà mẹ Mỹ cao gần gấp hai lần so với mẹ Pháp.
Thậm chí, theo một nghiên cứu khác thì những bà mẹ công sở ở Texas cho rằng thà phải ở nhà làm công việc nội trợ còn dễ chịu hơn chăm sóc lũ trẻ.
Sau khi tìm hiểu thêm, Pamela nhận thấy rằng các bà mẹ của hai nước khác nhau ngay trong quan điểm về chuyện có con. Trong khi mẹ Mỹ coi đó là một sự kiện lớn, không ngừng lo lắng về việc chuẩn bị cho sự xuất hiện của một đứa trẻ thì mẹ Pháp lại coi việc đó là hết sức bình thường. Đến ngày sinh, họ vẫn thấy rất bình thản và nhún vai cho rằng: Chuyện gì đến sẽ đến. Nếu có gì không may xảy ra, chúng ta vẫn có thể có em bé khác nữa cơ mà.
Bản thân các ông bố Pháp cũng chẳng bao giờ nhặng xị lên khi nghe tin vợ sinh. Nếu trên tivi có một trận bóng đá, thì họ sẽ ở nhà xem thay vì chạy vội vào viện. Và dường như, chính sự bình thản này đã được truyền vào những đứa trẻ từ khi chúng ở trong bụng mẹ.
Bởi vậy, người Pháp không bị ám ảnh chuyện con cái. Quan điểm của họ rất rõ ràng rằng: Họ sẽ không đánh mất cuộc sống của chính mình chỉ vì nghĩa vụ làm cha mẹ.
Khi Pamela than thở với một người bạn Pháp về việc con mình quấy khóc suốt đêm, cô đã được chia sẻ rằng: “Các bà mẹ Pháp thường không cho con bú, vì điều đó sẽ làm xấu vòng một của họ.
Thế nên tôi thường cho một chút xíu rượu cô nhắc (cognac) vào bình sữa. Và … alê hấp, thế là xong, con bé ngủ một mạch tới sáng. Còn nếu nó vẫn bị tỉnh dậy giữa chừng, thì mình chỉ cần… bịt lỗ tai lại.”
Sau khi sinh, phụ nữ Pháp không dành toàn bộ thời gian để chăm con, bởi họ nghĩ rằng, đó là lúc họ cần tút tát lại cơ thể và đặc biệt là chăm sóc đời sống tình dục của mình. Đây cũng là lý do tại sao các bà mẹ Pháp thường thuê người trông hoặc gửi con đi nhà trẻ từ rất sớm.
Họ cho rằng, làm cha mẹ tốt không có nghĩa là phải thường xuyên phục dịch con cái của mình. Có lẽ vì vậy, người mẹ Pháp lúc nào cũng chỉn chu, sang trọng. Không bao giờ chúng ta thấy cảnh họ phải tất tả vì lũ trẻ.
Để con cái tự phát triển
Thực ra, các bà mẹ Pháp không hoàn toàn để mặc con cái mình. Họ giải thích rằng, họ không muốn lúc nào cũng bao bọc con cái, biến chúng thành những con thú nhồi bông. Họ hướng cho bọn trẻ tự do phát triển. Như vậy sẽ đỡ mệt mỏi cho bố mẹ, mà lại tốt hơn cho con cái.

Bìa cuốn sách của Pamela

Các bậc cha mẹ Pháp ít khi an ủi, dỗ dành con mình. Một ví dụ cụ thể mà Pamela đưa ra là khi con gái của cô gặp ác mộng, cô đã lao ngay tới vỗ về, cưng nựng con bé. Trong khi đó, rơi vào một hoàn cảnh tương tự, bà mẹ Pháp sẽ bình tĩnh nói với con mình rằng: Cuộc sống này là thế đấy. Rồi con sẽ gặp nhiều chuyện kinh khủng hơn nhiều. Và kết quả là, những đứa trẻ Pháp rất dễ chấp nhận và thích nghi với những điều tồi tệ của cuộc sống. Phụ nữ Pháp vẫn rất quan tâm tới con cái. Họ biết rõ về các chứng bệnh trẻ nhỏ thường gặp và có biện pháp phòng tránh hợp lý. Họ không tỏ ra quá hoảng sợ, lo lắng về tình hình sức khoẻ của con mình. Sự bình tĩnh này giúp họ thoải mái hơn và tạo cho con cái sự tự lập.
Một so sánh khác là trong khi cha mẹ Mỹ thường có xu hướng ca ngợi, để khuyến khích con mình mỗi khi chúng làm được điều gì đó, dù chỉ là rất nhỏ, thì mẹ Pháp lại bình thường hoá những chuyện đó. Thậm chí, khi đứa trẻ khoe một bức tranh vừa mới vẽ, họ có thể cười nhạo và đùa rằng: Còn lâu mới được bằng Picasso!
Mẹ Mỹ luôn mong muốn con mình phải được học nhiều, biết nhiều. Còn mẹ Pháp không quá chú trọng đến chuyện đó. Họ không khuyến khích con cái đọc sách trước khi lên sáu tuổi. Thay vào đó, họ để trẻ tự do phát triển trí não với những trò chơi thông minh, phù hợp lứa tuổi. Họ luôn nhiệt tình khi nói chuyện với con và dạy chúng nhận biết thế giới xung quanh.
Giải thích về sự khác biệt này, Pamela cho rằng người Pháp có được sự bình thản đó là vì đất nước họ có nhữg dịch vụ công hết sức ưu việt. Phụ huynh Pháp không phải lo trả tiền cho giáo dục mầm non, không phải lo lắng về bảo hiểm y tế hoặc các khoản tiết kiệm trang trải cho chuyện học hành.
Thậm chí nhiều người còn được nhận tiền hàng tháng để khuyến khích có con cái. Thế nên, so với các nước châu Âu, một khu vực có rất nhiều cặp vợ chồng sợ đẻ, thì tỷ lệ sinh của nước Pháp vẫn cao thứ 2, sau Ailen.
Trong khi đó, ở Mỹ, do khoảng cách giàu nghèo lớn nên lúc nào các bậc cha mẹ cũng muốn con cái mình trở thành người ưu tú. Hơn nữa, họ cho rằng xã hội có quá nhiều mối nguy hiểm, nên luôn thấy bất an và nghĩ rằng cần phải bảo vệ, che chở con cái mình. Chính những kỳ vọng và lo lắng thái quá đó làm cha mẹ Mỹ thấy mệt mỏi, căng thẳng.
Tuy nhiên, đây không hẳn là lý do chính. Bởi lẽ, ở Pháp dù người giàu hay người nghèo, ở thành phố hay tỉnh lẻ thì các bậc phụ huynh vẫn có rất nhiều điểm tương đồng trong cách dạy con. Thế nên Pamela kết luận rằng: Các bà mẹ Mỹ chỉ tự quan trọng hoá vấn đề rồi tự làm khổ mình. Và việc họ mệt mỏi vì con là điều không thể tránh khỏi.

• Sinh Phạm (tổng hợp)

 

[ALnML]

Ðề: Mẹ Mỹ sửng sốt với Mẹ Pháp

[h=1]Mẹ Pháp dạy con ‘hoãn sung sướng lại’[/h]

- Kỹ năng đầu tiên mà mẹ Pháp dạy các các con mình đó chính là phải biết cách chờ đợi.

Ảnh có tính chất minh họa

Bài học “đội gạt tàn”
Theo Pamela, các bà mẹ Mỹ thường có xu hướng vội vã đáp ứng những yêu cầu của con cái họ. Hoặc nếu không, chỉ chỉ cần lũ trẻ giở chiêu thức muôn thuở của chúng là hét toáng lên, khóc lóc, ăn vạ là thì cuối cùng người lớn cũng phải nhanh chóng đầu hàng.
Nhưng các bà mẹ Pháp không như vậy. Họ nghĩ rằng, trẻ con chưa đủ nhận thức để biết những gì chúng muốn có thật sự cần thiết hay không. Vậy thì tại sao người lớn lại phải đáp ứng những đòi hỏi mà đôi khi chúng ta biết là rất vô lý đó?.
Hơn thế nữa, một trong những bài học đầu tiên mà người Pháp muốn dạy cho con cái họ, đó là phải biết chờ đợi.
Đây được coi là chìa khóa quan trọng nhất trong phương pháp dạy con của các bà mẹ Pháp. Bài học này được áp dụng từ ngay khi con họ mới chào đời. Một khi đứa trẻ đã được đăt xuống nôi để ngủ, nếu chúng tỉnh giấc và quấy khóc, bố mẹ chúng sẽ không bao giờ bế lên và ru lần thứ hai.
Họ làm như vậy để những đứa bé học được cách tự ngủ lại. Đấy là lí do mà hầu hết những trẻ sơ sinh ở độ tuổi từ hai đến ba tháng trở lên mà Pamela được biết đến trong những gia đình người Pháp đều ngoan ngoãn ngủ suốt đêm.
Về mặt ăn uống cũng vậy, mẹ Pháp quy định rõ với các con mình rằng chỉ được ăn ba bữa chính và một bữa ăn nhẹ vào những thời cố định trong ngày. Bởi vậy, trong khi những đứa trẻ Mỹ suốt ngày đòi ăn vặt thì trẻ con Pháp luôn chờ đến bữa mới ăn.
Điều đó giải thích vì sao Pamela chứng kiến những đứa trẻ tầm tuổi con gái cô luôn ngồi kiên nhẫn trên bàn ăn, đợi từng món được dọn ra, trong khi con cô thì không thể ngồi im đến một phút.
Thậm chí, để cho bọn trẻ học được cách chờ đợi và rèn luyện tính nhẫn nại, nhiều gia đình Pháp còn áp dụng bài học hết sức cứng rắn và nghiêm ngặt. Đó là bắt con cái họ phải đội gàn tàn thuốc trên đầu một giờ mỗi ngày.
Bài kiểm tra kẹo ngọt
Delphine, một người bạn Pháp của Pamela nói rằng, cô chưa bao giờ vạch ra các phương thức cụ thể để dạy các con mình học cách chờ đợi. Tuy nhiên, chính những nguyên tắc trong cuộc sống hàng ngày mà cô yêu cầu lũ trẻ phải tuân theo đã giúp chúng học được bài học đó.
Delphine kể một ví dụ đơn giản là thỉnh thoảng cô mua kẹo cho con gái mình, Pauline. Thế nhưng, Pauline sẽ không được phép ăn những chiếc kẹo đó cho đến đúng bữa ăn nhẹ được quy định trong ngày là khoảng bốn giờ chiều.
Mặc dù điều đó có nghĩa là, đôi khi con bé sẽ phải đợi rất nhiều giờ liền. Và chỉ cần như vậy, Delphine nghĩ rằng mình đã dạy được con cách làm thế nào để... hoãn cái sự sung sướng đó lại.
Trong khi Pamela và Delphine vẫn đang mải câu chuyện thì cô bé Pauline chạy tới, cố gắng ngắt lời mẹ để nói điều gì đó. Pamela thấy cô bạn mình quay sang nói với con gái: "Hãy đợi chỉ hai phút nữa thôi, bé con của mẹ. Mẹ đang nói chuyện mà".
Pamela đã bị ấn tượng bởi cách nói vừa thể hiện sự ôn tồn, lịch sự, lại vừa cứng rắn của Delphine. Thậm chí, nó vẫn hàm chứa sự ngọt ngào và cả sự tin tưởng gần như là chắc chắn rằng con gái cô sẽ nghe lời và chấp nhận chờ đợi một cách đương nhiên.
Delphine cũng chia sẻ rằng cô luôn chú ý dạy con cách tự chơi một mình. Bởi điều đó sẽ giúp chúng học được cách tự làm cho mình cảm thấy hạnh phúc, mà không phải chờ đợi, hay đỏi hỏi từ bố mẹ.
Để đánh giá về khả năng chờ đợi của trẻ, từ cuối những năm 60, giáo sư tâm lý học Mischel đã làm một thí nghiệm nổi tiếng mang tên "bài kiểm tra kẹo ngọt". Ông đưa một đứa trẻ khoảng bốn, năm tuổi vào phòng, nơi có một viên kẹo dẻo đặt trên bàn.
Sau đó, ông nói với đứa trẻ rằng ông sẽ ra ngoài một lát, nếu trong thời gian này, đứa trẻ không ăn viên kẹo này thì khi quay lại, ông sẽ thưởng nó thêm hai viên nữa. Còn nếu nó ăn ngay cái trên bàn, thì nó sẽ chỉ được ăn duy nhất chiếc đó thôi.
Kết quả cho thấy, hầu hết những đứa trẻ chỉ đợi được khoảng ba mươi giây. Và trong ba đứa thì mới có một đứa đợi được suốt mười lăm phút người lớn ra ngoài. Và thủ thuật để chúng vượt qua cám dỗ là tự làm xao lãng mình khỏi viên kẹo trên bàn.
Đến giữa những năm 80, ông Mischel và các đồng nghiệp còn phát hiện thêm rằng những người có khả năng chờ đợi và trì hoãn sự ham muốn thường có khả năng tập trung tốt hơn, lý trí hơn và không có xu hướng bị thất vọng hay suy sụp mỗi khi bị áp lực, stress.
Ông Mischel chưa làm thí nghiệm này ở Pháp, tuy nhiên, sau một thời gian dài quan sát lũ trẻ ở đây, ông đã rất ngạc nhiên về sự khác biệt giữa trẻ Mỹ và trẻ Pháp.
Phải chăng, nhưng phương thức mà các bậc phụ huynh Pháp đang thực hiện là dạy bọn trẻ kìm hãm sự sung sướng lại đã giúp chúng luôn giữ được sự điềm tĩnh và có sức bật hơn (khả năng phục hồi nhanh về tinh thần, không hay chán nản). Trong khi đó, khả năng kìm chế của trẻ Mỹ ngày càng trở nên khó khăn. Chúng luôn muốn được đáp ứng ngay và nếu không có được, thường rất dễ bị suy sụp, stress.
(còn tiếp…)
Sinh Phạm (tổng hợp)

 

[ALnML]

Ðề: Mẹ Mỹ sửng sốt với Mẹ Pháp

- Từ Pháp, chị Hà Millard viết cho VietNamNet về việc chị đã ảnh hưởng người Pháp trong cách dạy con như thế nào, cũng như kế thừa văn hoá Việt trong việc nuôi con


Cậu bé Pháp đang tập ăn. Ảnh: wanderingparis.blogspot.com

Cuối tuần, bố sẽ chăm con

Lấy chồng người Pháp rồi sang Paris sinh sống và sinh con, có thể nói con trai tôi thật may mắn khi được dạy dỗ, tiếp thu bởi hai nền văn hóa Việt và Pháp.

Trước khi có con, tôi vẫn thường quan sát và học hỏi cách các bà mẹ khác dạy con mình. Tôi để ý thấy các ông bố, bà mẹ Pháp thường dành rất nhiều thời gian cho con cái.

Đặc biệt, những ngày cuối tuần là ngày của các ông bố. Nếu ra công viên vào ngày đó, bạn sẽ hiếm khi gặp các mẹ, thay vào là các bố đang vui đùa cùng con. Tính tự lập, tự giác của trẻ rất cao, đó là điều mà tôi thích nhất và muốn dạy con như thế.

Đối với những phụ nữ Việt sinh sống tại nước ngoài, khi sinh con, không phải ai cũng có điều kiện để đón bà ngoại sang chăm sóc. Nhưng đôi khi, điều thiệt thòi đó lại là điều tốt, vì cả mẹ lẫn con đều tự lập hơn, và ngay cả cách dạy con cũng dễ hơn, bởi không bị chi phối bởi nhiều ý kiến khác nhau của hai thế hệ.

Dạy con tự lập trong cách ngủ

Là phụ nữ Việt, lại là người gốc Bắc nên tôi cũng khá bảo thủ trong việc giữ gìn gốc gác của mình. Cho dù con trai tôi không ở gần gia đình bên ngoại, nhưng từ khi bé sinh ra, yêu cầu đầu tiên của tôi dành cho bé là con phải biết tiếng Việt.

Tôi hát, nói chuyện với con bằng tiếng Việt để con thấm dần. Nhưng cách cho con ngủ thì tôi lại hoàn toàn theo kiểu Pháp, nghĩa là để bé ngủ riêng chứ không nằm cùng giường với bố mẹ.

Nhiều bạn bè tôi ở Việt Nam, con lớn 7-8 tuổi vẫn chưa dứt được chuyện ngủ chung, và tôi hoàn toàn không tán đồng việc đó. Nhà tôi rất nhỏ, chỉ có một phòng ngủ nhưng chúng tôi vẫn xếp cho bé một chiếc cũi riêng, nằm trong phòng bố mẹ khi bé còn nhỏ.

Tới gần một tuổi, chúng tôi nhường hẳn phòng ngủ cho bé, bởi lúc đó bé đã nhận biết được nhiều, nếu lúc nào cũng thấy có bố mẹ trong phòng, bé sẽ đòi theo. Đôi khi con trai tôi cũng nũng nịu và đòi mẹ ngủ trong phòng bé, nhưng tôi chỉ dỗ dành, cho bé đọc sách rồi vẫn để bé tự ngủ.  

Nhiều người nói với tôi rằng, họ không nỡ để con ngủ riêng vì thương lắm. Nhưng cứ thương con như thế, càng lớn thì càng khó tách để con ngủ riêng.

Tự lập trong cách ăn

Ngay cả với việc để bé thôi bú đêm, tôi cũng khá cứng rắn và nhận được sự phản đối của mẹ tôi. Tuy nhiên, tôi chỉ đồng ý một phần với mẹ khi bé còn nhỏ. Vì bé bú hoàn toàn sữa mẹ nên chóng đói hơn, tôi cho bé bú theo nhu cầu của bé.

Nhưng tới 5 tháng tuổi mà bé vẫn còn dậy ăn khuya thì tôi kiên quyết bắt bé bỏ thói quen đó. Tôi cho bé bú no trước khi ngủ, đêm bé thức dậy đòi ăn, tôi chỉ dỗ dành để bé ngủ lại, chứ nhất định không cho bú. Kết quả là chỉ sau một đêm, bé đã không còn thức dậy đòi ăn nữa.

Mười lăm tháng tuổi, tôi dạy bé cách cầm muỗng tự xúc ăn, tất nhiên là vẫn phải có sự trợ giúp của người lớn, nhưng bé rất sung sướng và tỏ qua thích thú khi đút được đồ ăn vào miệng. Đồ ăn phải làm nhiều hơn để trừ đi phần bé làm rơi vãi, đồng thời bố mẹ cũng phải kiên trì.

Nhiều khi tôi thắc mắc với bạn bè, tại sao không để con bạn tự xúc ăn, họ thường nói: “thôi, bé xúc lâu lắm, còn ngậm trong miệng, cả tiếng đồng hồ chưa xong, để mình xúc giùm cho lẹ”.

Đó chính là cái dở trong cách dạy con của chúng ta, chỉ vì muốn cho nhanh và làm việc khác mà vô tình tạo nên sự ỷ lại cho bé, chỉ ăn khi có người đút. Tôi còn nhớ có lần tới chơi nhà hai người bạn Pháp, có cô con gái nhỏ mới hơn hai tuổi. Bé ngồi ăn một mình, và gọi bố tới giúp khi gần hết đồ ăn trong bát, ăn xong cô bé xếp ghế rồi vào rửa tay và chơi đồ chơi trong phòng riêng.

So sánh với cách các bà mẹ Việt hay bà nội, ngoại khi cho con ăn, nhiều khi cầm bát chạy long vòng theo sau đứa trẻ, tranh thủ lúc bé cười là đút thật nhanh đồ ăn vào miệng, tôi vừa thương bé, vừa thương các mẹ, các bà.

Nếu ở Việt Nam, câu hỏi bạn thường nhận cũng như cách các bà mẹ quan tâm tới con mình là tháng này bé tăng được mấy cân, thì ngược lại, ở Pháp chẳng ai đặt nặng vấn đề đó.

Bé khỏe mạnh, không bệnh tật, chơi đùa, ngủ đủ giấc là những điều quan trọng hơn cả. Nếu bé không muốn ăn bữa tối nay, cũng không sao, ngày hôm sau bé sẽ ăn bù và sẽ tự hiểu, nếu không ăn thì đi ngủ với bụng đói chẳng dễ chịu chút nào.

Tự lập trong sinh hoạt hàng ngày

Sau một tuần đưa bé đi học, cô giáo gọi tôi lại và nói: Chị hãy để bé tự đi giày, bé hai tuổi rồi, đã lớn để tự làm việc đó. Chị cũng đừng nên bế bé mỗi khi tan học, hãy để bé tự đi.

Thực sự đúng là các bà mẹ Việt chúng ta hay có  thói quen chăm bẵm con quá, và hay làm giùm cho con vì thường nghĩ, con còn nhỏ lắm, lớn lên con sẽ làm được thôi. Tôi nghe lời cô giáo, chỉ hướng dẫn chứ không trực tiếp làm, và mỗi khi thực hiện xong một việc, tôi đều cổ vũ bé.

Vậy là khi hai tuổi, con tôi đã có thể tự bóc bánh ăn, rồi vứt vỏ trong thùng rác, tự rửa tay, cởi quần và đi giày. Trước khi đi ngủ, bé đều xếp dọn sạch sẽ đồ chơi, cũng có lúc bé nóng nảy, quăng đồ và nằm ăn vạ. Nhưng tôi phải cố nén giận và ra cầm tay bé, dắt lại gần món đồ bé vừa vứt và yêu cầu bé nhặt lên. Thay vì làm thay cho bé,  mẹ chia sẻ và làm cùng bé, bé sẽ làm theo và quên đi cợn giận dỗi.

Dạy một đứa trẻ hoàn toàn không đơn giản, nhất là khi bạn sống trong một xã hội, một đất nước khác với cách sinh hoạt, nhận thức khác với những gì ông bà cha mẹ bạn đã dạy.

Tuy nhiên, dung hòa giữa truyền thống Việt Nam và cách dạy con hiện đại kiểu Pháp sẽ giúp bạn có thêm nhiều thời gian cho bản thân cũng như các thành viên khác trong gia đình. Bạn cũng bớt mệt hơn và bản thân con bạn cũng khám phá được thêm nhiều điều khi bé tự làm mọi việc. Điều đó giúp bé rất nhiều trong việc phát triển sau này.

Trước khi có con, tôi vẫn luôn hình dung cảnh nhà cuống quýt, rối tung lên khi có con nhỏ, bởi đã chứng kiến khá nhiều. Trẻ khóc, bà ngoại bế bồng ru ngủ, rồi bà mẹ trẻ tóc rối bù mệt mỏi. Hình ảnh này hoàn toàn trái ngược với cảnh phụ nữ Pháp sau khi sinh, họ chỉ có một mình vì chồng đi làm, nhưng vẫn khá thảnh thơi.

Tôi cũng theo cách đó, có nghĩa là không để con nhỏ chi phối hoàn toàn bản thân, chỉ chăm chăm lo tới con mà quên bản thân mình.
Một số thông tin của mẹ Pamela Druckerman, tác giả 2 quyển "French Children Don't Throw Food" và "Bringing up Bébé", tôi thấy có mấy điều tôi thấy không đúng lắm, ví dụ như là bà mẹ Pháp không cho con bú vì sợ hỏng ngực, tôi thấy ngược lại, thường là họ cho bú mẹ, chỉ sau tháng thứ 3- 4, khi mẹ phải đi làm thì mới bắt buộc cho bú bình vì phải gửi trẻ. Các bà mẹ còn ao ước chồng làm thu nhập cao để họ ở nhà chăm sóc con, thay vì đi làm nữa kia.
Và tôi cũng chưa bao giờ thấy ai bỏ rượu vào bình sữa của trẻ cả. Thời xưa, tức là thời ông bà hoặc bố mẹ chồng tôi, bác sĩ ít khuyến cáo chuyện các mẹ hút thuốc và uống rượu khi mang thai và cho con bú nên còn có chuyện các bà vẫn hút thuốc, uống rượu vang. Nhưng giờ thì hết rồi, trừ dân nghiện rượu thôi.
Hà Millard  (Pháp) 

 

[ALnML]

Ðề: Mẹ Mỹ sửng sốt với Mẹ Pháp

Mẹ Pháp dạy mẹ Mỹ bí quyết ‘nói không’
- Không cần roi vọt, thậm chí cũng chẳng phải quát mắng, chỉ cần điều chỉnh giọng điệu, bạn sẽ dễ dàng "thu phục" Được đứa trẻ


Ông tướng đeo bỉm, một hội chứng phổ biến mà nhiều cha mẹ mắc phải
‘Ông tướng đeo bỉm’

Nhìn những đứa trẻ Pháp ngoan ngoan tự ăn, tự chơi một mình, đã có lúc Pamela băn khoăn rằng, liệu chúng có bị bố mẹ dụ dỗ, hay thậm chí là đe nẹt?

Nhưng dường như không phải như vậy. Qua quan sát, cô thấy chúng vẫn tán gẫu vui vẻ, thoải mái. Và bố mẹ bọn trẻ cũng luôn tỏ ra rất chu đáo, tình cảm với con mình. Bà mẹ Mỹ này tự hỏi: Phải chăng người Pháp có một thế lực văn minh vô hình nào đó mà các ông bố bà mẹ ở đất nước cô đang thiếu.

Thoạt đầu, Pamela cảm thấy rất khó diễn đạt về cách thức bố mẹ Pháp đối xử với con cái mình. Nó vừa như có phần cực kỳ nghiêm khắc mà cũng lại vừa như dễ dãi đến kinh ngạc.

Tuy nhiên, có một điều chắc chắn rằng, họ không bao giờ bị mắc hội chứng "ông tướng đeo bỉm”.

Trong khi đó, hội chứng này rất phổ biến ở Mỹ. Có câu truyền miệng rằng: Nếu bạn không biết những "ông tướng đeo bỉm", hãy đến New York. ("You don't know from "child kings". Please visit New York).

Pamela chỉ ra rằng, các bà mẹ Mỹ dường như lúc nào cũng sợ việc cấm cản con cái sẽ hạn chế sự sáng tạo của chúng. Thế nên, chúng tha hồ tung hoành, làm bất kỳ những điều gì chúng muốn.

Nhưng các bà mẹ Pháp lại có quan điểm rất rõ là: Người lớn mới là người có quyền quyết định bởi trẻ con chưa đủ nhận thức để biết những gì là tốt cho chúng. Họ cho rằng nếu để con cái tự do làm những gì chúng thích thì có nghĩa là cha mẹ đã đánh mất cái uy của mình.

Nhiều người Pháp tỏ ra rất sốc khi đến chơi các gia đình Mỹ và chứng kiến bọn trẻ con tự do mở tủ lạnh lấy đồ ăn bất kỳ lúc nào hay vô tư ngắt lời khi bố mẹ chúng đang trò chuyện. Điều này hoàn toàn đối lập với gia đình họ.

Bố mẹ Pháp cho rằng trẻ con phải có những giới hạn nhất định về hành vi, và người lớn luôn phải giám sát nghiêm ngặt, đảm bảo là lũ trẻ không vượt quá khuôn khổ cho phép đó. Tuy nhiên, bên trong khuôn khổ này thì bọn trẻ vẫn được tự do, thoải mái làm những gì chúng thích.

Bởi vậy, trong khi các bà mẹ Mỹ thường dặn con phải ngoãn ngoãn thì các bà mẹ Pháp nói với lũ trẻ rằng chúng cần phải khôn ngoan và làm chủ được hành vi của mình.

Để có thể giáo dục được bọn trẻ, người Pháp chỉ ra rằng, thay vì đánh đòn hay quát nạt, các ông bố, bà mẹ hãy cách học “nói không” với chúng một cách thuyết phục và có uy hơn.
Học cách nói “Không”

Thể hiện cái uy của bố mẹ là một trong những yếu tố ấn tượng và hiệu quả nhất trong phương pháp dạy con của người Pháp. Tuy nhiên, để làm chủ được công cụ vô hình này quả không dễ.

Pamela chia sẻ: Trong khi cô không biết cách thể hiện cái uy của mình thế nào thì rất nhiều các ông bố bà mẹ Pháp mà cô gặp lại thể hiện cái uy của họ trước con cái một cách dễ dàng, điềm tĩnh. Họ chẳng cần quát tháo mà lũ trẻ vẫn răm rắp nghe lời.

Pamela còn phân tích thêm rằng, không giống như ở Anh, từ "không" (no), đôi khi có thể hiểu là "tôi không chắc chắn" (I’m not sure) hoặc “có thể lát nữa” (maybe later) sẽ giải quyết sau, thì ở Pháp từ “không” (“non”) có nghĩa là “Tuyệt đối không” (absolutely not).

Thế nên, khi bố mẹ đã ‘nói không”, lũ trẻ Pháp không hề có phản ứng tức giận hay thất vọng, suy sụp, thậm chí chúng còn chẳng bao giờ cãi lại hay lèo nhèo van vỉ thêm. Dường như, chúng có khả năng đón nhận sự từ chối (lời nói “không” của bố mẹ) một cách rất tự nhiên, bình thản.


Trẻ em chơi trong hộp cát 
Pamela đã dẫn chứng chính câu chuyện của mình về hiệu quả của lời nói "Không". Trong một lần đưa Leo, cậu con trai hai tuổi của cô tới công viên, Pamela đã được Frédérique, một phụ nữ Pháp mới được làm mẹ ba tháng dạy cho cách thể hiện cái uy của mình.

Sự thể là khi Frédérique và Pamela ngồi trò chuyện thì Leo liên tục chạy ra phía cổng hộp cát (sandbox - khu vui chơi riêng của trẻ được quây xung quanh và ở trong đổ rất nhiều cát). Mỗi lần như vậy, Pamela lại phải rượt đuổi theo, quát nạt và lôi thằng bé quay trở lại trong khi nó la hét inh ỏi.

Frédérique nói với Pamela rằng cô cần nghiêm khắc hơn với Leo, vì nếu cô cứ chạy theo thằng bé suốt như thế thì sẽ chẳng có lúc nào được ngồi yên cả.

Khi Pamela than thở là tình cảnh đó dường như đã quá quen thuộc với cô, vì dẫu cô quát tháo thằng bé thế nào thì nó cũng chẳng hề nghe, bà mẹ Pháp đã cười và khuyên rằng Pamela cần nói "Không" một cách mạnh mẽ và chắc chắn.

Lần tiếp theo, khi Leo lại chạy ra cổng, Pamela đã nói “Không” nghe có vẻ cứng rắn hơn bình thường nhưng vẫn chẳng có tác dụng gì. Cô lại phải chạy theo và kéo nó lại. Frédérique tiếp tục khuyên Pamela là cô không cần phát quát tháo hay thét to lên như vậy, quan trọng là phải nói với giọng điệu nghiêm nghị và đầy tính thuyết phục.

Sau một vài lần tập nói “Không”, Pamela cũng cảm thấy giọng điệu của mình dần có trọng lượng hơn. Dù âm vực không to, nhưng nó toát lên sự quả quyết và chắc chắn.

Đến lần thứ 4, khi Leo đang cố chạy ra cổng, Pamela nói “Không”, cố gắng thể hiện sự cứng rắn và thuyết phục một cách rõ nhất, thì không thể tin được rằng, thằng bé không dám mở cửa ra.

Nó quay lại nhìn cô với ánh mắt do dự đầy cảnh giác. Khi ấy, Pamela trợn mắt nhìn thằng bé để cho nó thấy được rằng cô hoàn toàn không cho phép hành động đó.

Kỳ lạ thay, thằng bé không chạy ra ngoài lần nào nữa. Nó dường như đã quên hẳn cái cổng và chỉ chơi trong hộp cát với lũ trẻ. Và Pamela nhận ra rằng, dường như đây là lần đầu tiên cô thể hiện được cái uy của mình, khiến thằng bé phải nghe theo mà không hề khóc lóc, la hét hay hoảng sợ.

Pamela kết luận: Khi có con, bạn đừng nên hoang mang, lo lắng là sẽ phải làm bố mẹ như thế nào. Thay vì tìm một triết lý làm cha mẹ, chúng ta hãy có cái nhìn đúng đắn hơn về một đứa trẻ. Khi ấy, ta sẽ tìm được cách để đối phó với chúng.

Đó là kết quả của những quan sát và lý giải trước những gì diễn ra xung quanh một bà mẹ Mỹ ở trên đất Pháp.

Những bài học dạy con kiểu Pháp

1. Trẻ con nên học cách nói xin chào, tạm biệt, cảm ơn và làm ơn. Điều đó giúp chúng hiểu được rằng chúng không phải là người duy nhất có những nhu cầu và cảm xúc.
2. Khi chúng cư xử không đúng, hãy trợn mắt với chúng – thể hiện cái nhìn cảnh cáo đầy nghiêm nghị.
3, Chỉ cho chúng ăn nhẹ (kể cả ăn vặt) một lần một ngày. Ở Pháp, bữa ăn nhẹ thường là khoảng bốn giờ hoặc bốn rưỡi chiều.
4. Hãy luôn nhắc nhở chúng (và cả chính bản thân bạn) ai là chủ tướng trong gia đình. Bố mẹ Pháp luôn nói với con cái họ: Bố mẹ mới là người quyết định.
5. Đừng ngần ngại nói “Không”. Những đứa trẻ phải được dạy cách đối mặt với những tình huống vỡ mộng như thế.

Sinh Phạm